Rachunek za prąd otrzymujemy regularnie. Zazwyczaj nasz wzrok skupia się tylko na jednej pozycji – podsumowaniu. Widoczna tam kwota jest jednak wypadkową innych danych, które warto szczegółowo przeanalizować. W tym artykule podpowiemy, jak czytać rachunek za prąd. Wyjaśnimy też, czym są poszczególne pozycje wyodrębnione na fakturze.
Jak czytać rachunek za energię elektryczną w przypadku umowy kompleksowej
Każdy mieszkaniec, firma czy jednostka samorządu terytorialnego, może rozliczać się z zakładem energetycznym na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest umowa kompleksowa, która łączy w sobie kwestie sprzedaży energii i dystrybucji. Z czego składa się rachunek za prąd dla tego typu porozumienia?
- Ceny za pobraną energię czynną.
- Stawki opłaty abonamentowej.
- Składnika stałego składki sieciowej.
- Składnika zmiennego stawki sieciowej.
- Składnika jakościowego stawki opłaty systemowej.
- Stawki opłaty przejściowej.
- Opłaty OZE.
- Opłaty mocowej.
- Opłaty kogeneracyjnej.
- Opłaty abonamentowej.
Na rachunku za prąd, po podaniu wyszczególnionych pozycji wraz z ich cenami netto za jednostkę, znajduje się sekcja dotycząca rozliczenia VAT. W niej doliczany jest podatek w wysokości 23%. Dopiero poniżej widnieje podsumowanie, które zawiera całkowitą liczbę zużytych kilowatogodzin (kWh) oraz kwotę brutto do zapłaty za korzystanie z energii elektrycznej oraz jej dystrybucję.
Jak czytać rachunek za energię elektryczną w przypadku rozdzielnych umów
Wraz z uwolnieniem rynku energii elektrycznej każdy podmiot może podpisać umowę z dowolnym sprzedawcą prądu. Taki kontrakt nie zwalnia go jednak z konieczności opłacania składek dystrybucyjnych, które są w tym wypadku zawarte na drugiej fakturze. Odczytanie poszczególnych danych rachunku za prąd przebiega tu podobnie jak przy umowie kompleksowej, wszystko jest jednak rozdzielone na dwa oddzielne dokumenty.
Z czego składa się rachunek za prąd – opłaty za pobór
Istnieją dwa elementy składowe rachunku związane z bezpośrednim poborem energii: opłata za energię czynną oraz opłata handlowa. Pierwsza z nich jest podstawową i zazwyczaj największą kwotą widniejącą na fakturze. Jest ona wyrażona w złotych za kWh (w przypadku taryfy G) lub w złotych za MWh (w przypadku taryf A, B lub C). Od jej poziomu w dużej mierze zależy suma obciążeń użytkownika z tytułu rozliczeń z zakładem energetycznym. Zmiana dostawcy energii elektrycznej powinna być rozważana między innymi właśnie w oparciu o stawkę za energię czynną.
Drugim składnikiem rachunku za prąd pobrany jest opłata handlowa. To stała kwota, którą sprzedawca nalicza z tytułu obsługi, rozliczania i fakturowania. Jak pokazuje praktyka, na rynku są dostępne oferty, w których sprzedawcy całkowicie rezygnują z opłaty handlowej.
Z czego składa się rachunek za energię – opłaty dystrybucyjne
O ile z opłatami za pobór sytuacja jest stosunkowo prosta, o tyle opłaty dystrybucyjne rozrastają się w szybkim tempie. Ujęte są w nich różnorodne stawki związane z kosztami dostarczenia prądu do użytkownika końcowego. Co wchodzi w skład rachunku za prąd w kwestii jego dystrybucji? Wśród elementów tej opłaty wyróżniamy:
- Opłatę abonamentową – jest to kwota płacona za dokonanie czynności odczytu wskazań układów pomiarowo-rozliczeniowych i działań kontrolnych. Jej stawka będzie wyższa, jeśli inkasent musi pojawiać się u użytkownika częściej (co miesiąc, dwa lub co sześć miesięcy).
- Opłata przejściowa – jak sama nazwa wskazuje, tej pozycji prawdopodobnie już niebawem na rachunku za prąd nie będzie. Ostatni kontrakt wygasa w 2027 roku i prawdopodobnie nie zostanie przedłużony. Póki co musimy jednak ją uiszczać, a wiąże się to z kosztami likwidacji kontraktów długoterminowych z elektrowniami.
- Składnik stały stawki sieciowej – ten element składowy rachunku ma on za zadanie pokryć ponoszone przez OSD koszty utrzymania i rozwoju urządzeń sieciowych i dystrybucyjnych. Jego wysokość uzależniona jest od używanej taryfy i operatora.
- Składnik zmienny stawki sieciowej – opłata ta pokrywa koszty dystrybucji energii elektrycznej, w tym także wydatki związane z pokryciem strat sieciowych oraz kosztów związanych z transportem energii sieciami należącymi do innych operatorów lub przedsiębiorstw energetycznych. W tym wypadku wysokość stawki jest zmienna. Najwyższe obciążenia dotyczą lokali położonych na obszarach niezurbanizowanych.
- Stawka jakościowa – elementem składowym rachunku jest też stawka sieciowa, czyli opłata związana z kosztami utrzymania wysokich standardów jakości dostaw. Ostateczny wydatek w tej pozycji jest iloczynem wartości stawki i zużytych kWh prądu.
- Opłata mocowa – rozważając, jak czytać fakturę za prąd, nie sposób zapomnieć o opłacie mocowej. Została ona wprowadzona na mocy ustawy o rynku mocy z 2017 roku, której celem jest zapewnienie wynagrodzenia dla wytwórców energii za dbanie o bezpieczeństwo energetyczne. Stawki tej opłaty ustala Prezes Urzędu Regulacji Energetyki. Kwota, jaką zapłaci konkretny klient biznesowy, jest uzależniona od ilości energii zużytej przez nich w wybranych godzinach doby oraz ich indywidualnej krzywej poboru.
- Opłata OZE – rozwój odnawialnych źródeł energii to konieczny kierunek transformacji energetycznej kraju. Ustawa o OZE wprowadza obowiązek ujęcia w rachunku za prąd kwoty związanej z uczestnictwem producentów zielonej energii w systemie aukcyjnym i w systemach taryfy gwarantowanej.
- Opłata kogeneracyjna – wspiera ona wytwarzanie energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji.
Opłaty na rachunku za prąd dla firm w 2025 roku
Z czego składa się rachunek za energię dla firm w 2025 roku? Elementy tworzące fakturę nie zmienią się przedmiotowo w stosunku do ostatnich lat, ale należy spodziewać się dużych korekt w zakresie kwot. Przede wszystkim sporym problemem może okazać się opłata mocowa. W ustawie o rynku mocy biznesowi odbiorcy końcowi zostali podzieleni na grupy, różniące się zużyciem energii między poborem w szczycie a poza nim:
- K1 – mniej niż 5% różnicy,
- K2 – między 5 a 10% różnicy,
- K3 – między 10 a 15% różnicy,
- K4 – więcej lub równej 15% różnicy.
Pełna stawka wynosi 0,1412 zł/kWh i jest większa od tej, jaką należało uiszczać w 2024 roku. Na rachunku za prąd pojawiły się także kwoty za opłatę OZE (3,5 zł/MWh), która w poprzednich dwóch latach wynosiła 0 złotych. Wzrosły także stawki płacone z tytułu ponadumownego poboru energii biernej (o 45%) oraz opłaty dystrybucyjne (w granicach od 0,5% do 3,5% w zależności od regionu i parametrów taryfowych). Jedynym pozytywnym sygnałem w zakresie prądu dla firm jest obniżenie stawki opłaty kogeneracyjnej z 6,18 zł/MWh do 3 zł/MWh.
Więcej informacji o cenie prądu w 2025 roku można znaleźć w naszym artykule pt. „Ile kosztuje 1 kwh dla firm w Polsce? Sprawdź, ile zapłacisz!”.
Jak czytać rachunek za prąd?
Najlepiej robić to dokładnie. Skupianie się wyłącznie na finalnej kwocie i terminie zapłaty nie prowadzi do oszczędności. Trzeba dokładnie wiedzieć, co wchodzi w skład rachunku za prąd. Staranna analiza składników kosztowych może być podstawą podejmowania racjonalnych decyzji optymalizujących wydatki. Mowa tu chociażby o wdrożeniu działań związanych z poprawą efektywności energetycznej, zmianą umowy czy montażem OZE. Doradztwo energetyczne dla firm oferuje kompleksowe rozwiązania transformacji energetycznej dla przedsiębiorstw z różnych branż. Eco dla Biznesu pomaga znaleźć ścieżki do racjonalizacji wydatków, które mogą być podstawą wzrostu wartości marki. Opłaty stałe przez kilka lat? Zakupy transzowe umożliwiające korzystanie z rynkowych okazji? A może pobieranie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, co ogranicza ślad węglowy organizacji i produktu? Niezależnie od bieżących potrzeb oraz podejścia do kreowania kosztów firmy, w Eco dla Biznesu znajdziesz idealny sposób na oszczędności. Zapraszamy do kontaktu!etycznej dla przedsiębiorstw z różnych branż. Eco dla Biznesu pomaga znaleźć ścieżki do racjonalizacji wydatków, które mogą być podstawą wzrostu wartości marki. Zapraszamy do kontaktu!