Rosnące wymagania w zakresie ESG i potrzeba redukcji emisji CO2 sprawiają, że przedsiębiorstwa szukają nowych rozwiązań umożliwiających zrównoważoną działalność. Wiele firm przemysłowych, chemicznych, spożywczych i reprezentujących inne branże, nie jest w stanie samodzielnie produkować ciepła, biometanu czy biogazu z odnawialnych źródeł. Coraz częściej zwracają się do dostawców energii z pytaniami o możliwość zakupu energii pochodzącej z odnawialnych źródeł wraz z gwarancją pochodzenia. Na czym polega ten mechanizm? Gdzie można dokonać zakupu? Ile kosztują gwarancje pochodzenia?
Co to jest gwarancja pochodzenia energii?
Wiele przedsiębiorstw zastanawia się, co to jest gwarancja pochodzenia energii i czy warto z niej korzystać. Zgodnie z zapisami art. 120 pkt. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii, za gwarancję pochodzenia energii uznaje się dokument poświadczający przedsiębiorcy wartości środowiskowe wynikające z unikniętej emisji gazów cieplarnianych. Zakupiona przez niego na cele gospodarcze energia elektryczna dostarczona siecią dystrybucyjną lub siecią przesyłową, jest w tym wypadku wytworzona z odnawialnych źródeł energii. Może być więc to zarówno energia pozyskana z wiatru, wody czy promieniowania słonecznego. Niezwykle ważne jest, aby nie mylić tego pojęcia ze świadectwem pochodzenia energii. W tym drugim przypadku przedsiębiorca posiada własne instalacje produkujące energię z OZE i ma prawo zbyć świadectwo pochodzenia energii jako towar giełdowy. Z gwarancji pochodzenia energii nie wynikają z kolei prawa majątkowe.
Kto może wystąpić o gwarancję pochodzenia energii?
Wspomniana już ustawa o odnawialnych źródłach energii, nie definiuje jednoznacznie podmiotów zobowiązanych do nabywania gwarancji pochodzenia energii. Ubiegać o nią mogą się wszyscy wytwórcy energii elektrycznej, biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego, biogazu lub biogazu rolniczego, wytworzonych z odnawialnych źródeł energii w instalacji odnawialnego źródła energii, z wyłączeniem mikroinstalacji. Podstawą wydania dokumentu poświadczającego pochodzenie energii jest złożony wniosek. Odpowiednie dokumenty należy wysłać do:
- operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego lub operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, na którego obszarze funkcjonowania została przyłączona dana instalacja OZE – w przypadku energii elektrycznej wytworzonej i wprowadzonej do sieci,
- jednostki posiadającej akredytację Polskiego Centrum Akredytacji w zakresie potwierdzania danych oraz informacji zawartych we wniosku o wydanie gwarancji pochodzenia energii – w przypadku energii elektrycznej działającej na odmiennych zasadach, np. gdy wytworzony strumień energii jest dostarczany bezpośrednio do instalacji odnawialnego źródła energii wytwarzającego wodór odnawialny lub biometan,
- operatora systemu dystrybucyjnego gazowego lub operatora systemu przesyłowego gazowego, na których obszarze działania została przyłączona instalacja odnawialnego źródła energii i do których sieci został wprowadzony biometan,
- jednostki akredytowanej – w przypadku biogazu lub biogazu rolniczego,
- przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją ciepła albo chłodu, na którego obszarze działania została przyłączona instalacja odnawialnego źródła energii – w przypadku ciepła i chłodu,
- operatora systemu dystrybucyjnego gazowego lub operatora systemu przesyłowego gazowego – w przypadku wodoru odnawialnego.
Weryfikacja złożonej dokumentacji może trwać do 30 dni i kończy się przekazaniem wniosku Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki. Ten z kolei wydaje ostateczną gwarancję pochodzenia energii w terminie kolejnych 30 dni.
Poprawnie wypełniony wniosek musi zawierać między innymi:
- określenie wytwórcy energii elektrycznej,
- oznaczenie lokalizacji, rodzaju i łącznej mocy zainstalowanej,
- dane ilościowe dotyczące wprowadzonej do sieci energii elektrycznej,
- określenie okresu, w którym energia elektryczna z OZE została wytworzona,
- wskazanie szacunkowej wartości unikniętej emisji gazów cieplarnianych w związku z produkcją i przesłaniem do sieci energii elektrycznej.
Co istotne od początku 2024 roku, w związku z nowelizacją ustawy z dnia 20 lutego 2015 r/ od odnawialnych źródła energii, wnioski o wydanie gwarancji pochodzenia mogą obejmować jedynie energię elektryczną z OZE lub wysokosprawnej kogeneracji produkowaną w okresie maksymalnie 6 miesięcy.
Jak otrzymać gwarancję pochodzenia energii?
Gwarancje pochodzenia, w przeciwieństwie do świadectwa pochodzenia energii elektrycznej, nie są towarem giełdowym. Obrót nimi odbywa się bezpośrednio w rejestrze Towarowej Giełdy Energii, co oznacza, że zainteresowane umową przedsiębiorstwa, same powinny nawiązać ze sobą kontakt. Gwarancje pochodzenia energii wystawiane są wyłącznie w formie elektronicznej i przekazywane do Rejestru Gwarancji Pochodzenia (RGP). Podlegają one obrotowi wewnątrzkrajowemu, jak i europejskiemu. Dzięki temu wytwórcy zielonej energii w Polsce mogą sprzedawać swoje gwarancje nie tylko firmom zarejestrowanym w Polsce, ale również europejskim oddziałom zagranicznych przedsiębiorstw. To kolejna ważna różnica w stosunku do wspomnianych wcześniej świadectw pochodzenia energii. Przy tak skonstruowanej ofercie, istnieje możliwość sprzedania gwarancji niezależnie od fizycznej dostawy energii elektrycznej do danego podmiotu. Liczy się wyłącznie fakt wytworzenia i wprowadzenia zielonej energii do obrotu, który zasadniczo zmniejsza zapotrzebowanie na energię pozyskiwaną z paliw kopalnianych.
Dla kogo gwarancja pochodzenia energii?
Dla kogo gwarancja pochodzenia energii może być wartościowym nabytkiem? Chodzi tu przede wszystkim o przedsiębiorstwa, które świadomie podchodzą do kwestii kreowania wizerunku marki. Zakup prądu pochodzącego z instalacji fotowoltaicznych lub elektrowni wiatrowych wzmacnia ekologiczny wymiar organizacji. Korzystają z tego między innymi deweloperzy. W ten sposób podnoszą standard domu i wykazują wysoką efektywność energetyczną. To podnosi prestiż nieruchomości i pozwala na zdobycie prestiżowych certyfikatów. Obrót gwarancjami pochodzenia energii na TGE daje szansę na dokonanie transakcji także podmiotom z innych branż.
Gwarancje pochodzenia energii z OZE są obecnie ciekawą alternatywą dla zwiększania własnej produkcji z fotowoltaiki dla firm czy podpisywania umów PPA na zieloną energię. To także bardzo ważny instrument polityki środowiskowej Polski. Należy pamiętać, że jako członek Unii Europejskiej, zobowiązaliśmy się do redukcji emisji gazów cieplarnianych i zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym. Gwarancje pochodzenia są narzędziem wspierającym realizację tych celów, pomagając monitorować i raportować, jaka część energii pochodzi z odnawialnych źródeł.
Jakie korzyści przynoszą gwarancje pochodzenia energii elektrycznej?
Jednym z motywów zakupu produktu z gwarancją pochodzenia energii jest chęć poprawy wizerunku firmy na rynku. Odbiorcami są więc te przedsiębiorstwa, dla których ważny jest aspekt ekologiczny oraz wysokie standardy funkcjonowania, powszechnie obowiązujące w Europie Zachodniej. Jeżeli chcesz mieć pewność pochodzenia energii dostarczanej Twoje firmie, koniecznie sprawdź, co w Eco dla Biznesu możemy dla Ciebie zrobić. Gwarancje pochodzenia energii są jedną z możliwości realizowania postulatu 100% zielonej energii, na którą coraz częściej decydują się średnie i duże spółki. Jakie korzyści ma gwarancja pochodzenia energii?
- Producenci energii uzyskują dodatkowy dochód.
- Dostawcy energii dywersyfikują swoją ofertę i dostosowują ją do potrzeb rynku.
- Przedsiębiorcy zmniejszają wpływ swojej działalności na zmiany klimatyczne poprzez redukcję śladu węglowego.
- Konsumenci mają realny wpływ na poszanowanie środowiska naturalnego, poprzez wybór produktów i usług wytworzonych przez firmy działające w oparciu o gwarancję pochodzenia energii.
- Państwo zachęca w ten sposób wytwórców do korzystania z odnawialnych źródeł energii.
Największym wygranym systemu gwarancji pochodzenia energii pozostaje jednak środowisko. Dzięki tej prostej, taniej i dobrowolnej zachęcie, zwiększa się udział prądu dla firm pozyskiwanego z OZE i jednocześnie redukuje się zanieczyszczenia wysyłane do atmosfery.
Gwarancja pochodzenia energii w Polsce – dane statystyczne
Rejestr Gwarancji Pochodzenia został utworzony 3 listopada 2014 roku. W pierwszym roku funkcjonowania skupiał on 56 podmiotów. Od tego czasu wiele się jednak zmieniło. Dzisiaj liczy on już ponad 3100 podmiotów i liczba ta stale rośnie. W tym czasie obrót gwarancjami pochodzenia energii elektrycznej wytworzonej w OZE wyniósł 219,3 TWh. Urząd Regulacji Energetyki wydał ponad 70 000 dokumentów tego typu. Najlepszy pod względem sprzedaży był styczeń 2024 roku, kiedy to w życie weszły nowe regulacje prawne dotyczące braku obowiązku zwracania przychodów do Funduszu Wypłat Różnicy Ceny. Łączne obroty wyniosły wtedy 7 355 017 MWh, czyli o prawie 13% więcej niż w czerwcu 2023 roku (kiedy odnotowano poprzedni rekord). Średnia ważona cena wyniosła w październiku 2024 roku 7,84 zł/MWh i jest niższa w stosunku do poprzedniego miesiąca o 2,31 zł/MWh.
Coraz więcej podmiotów zauważa liczne zalety płynące z użytkowania zielonej energii z gwarancją pochodzenia i prognozuje się, że ten trend będzie się nasilał. Jeśli i Państwo chcą rozwijać swoją markę zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, zapraszamy skorzystania z doradztwa energetycznego dla firm od Eco dla Biznesu!