Wahania cen prądu w Polsce osiągnęły niespotykane dotąd poziomy. Zmiany na rynku energetycznym przyspieszyły w połowie 2024 roku, kiedy to Polskie Sieci Elektroenergetyczne wprowadziły nowe regulacje na rynku bilansującym. Zniesienie limitów cenowych oraz wprowadzenie 15-minutowych okresów rozliczeń spowodowało większą elastyczność, ale także pogłębiło wahania cen energii. W efekcie pojawiły się zarówno rekordowo niskie ceny w momentach dużej generacji z OZE, jak i gwałtowne skoki w godzinach szczytu. Jednym z pomysłów na uniezależnienie się od tych wahań są oferty z gwarancją stałych cen.
Wzrosty na rynku energii a strategie odbiorców
Spadki cen energii elektrycznej na Towarowej Giełdzie Energii, które obserwowaliśmy w 2023 roku, odeszły w zapomnienie. Nowe regulacje oraz rosnący udział OZE w miksie energetycznym kraju spowodowały powstanie nowego, bardziej dynamicznego środowiska. Prognozy rynku energii na kolejne lata wskazują, że krótkoterminowe wzrosty będą coraz częstsze i trudniejsze do przewidzenia.
Dla firm oznacza to konieczność wyboru pomiędzy dwiema strategiami:
- Umowy ze stałą ceną – zapewniają bezpieczeństwo i przewidywalność budżetu, jednak w warunkach rosnącej zmienności mogą wiązać się z wyższą stawką początkową (wynika to z kosztów bilansowania i premii za ryzyko dostawcy).
- Zakupy po cenach zmiennych (SPOT) – pozwalają skorzystać z chwilowych spadków, ale niosą większe ryzyko zmiany ceny energii, co w okresach szczytowych może drastycznie podnieść koszty.
Którą z tych opcji wybrać? Spójrzmy, co mówią przewidywania ekspertów.
Prognozy cen na rynku energii – czego można się spodziewać?
Analiza dostępnych raportów rynkowych oraz obserwacja trendów w krajach Unii Europejskiej wskazuje, że wahania cen energii w Polsce w kolejnych latach będą kształtowane przez szereg powiązanych ze sobą czynników. Dynamika zmian jest wysoka, a niepewność prognoz rośnie wraz z transformacją sektora energetycznego.
Pośród najważniejszych elementów oddziałujących na rynek można wyróżnić:
- Rosnący udział odnawialnych źródeł energii – coraz większa liczba instalacji wiatrowych i fotowoltaicznych powoduje, że produkcja energii staje się mniej przewidywalna. Nadpodaż energii w słoneczne lub wietrzne dni skutkuje spadkami cen, natomiast w okresach bezwietrznych i pochmurnych obserwuje się ich gwałtowne wzrosty. Oznacza to większą zmienność cen w krótkich przedziałach czasowych i rosnące znaczenie elastyczności systemu energetycznego.
- Koszty surowców energetycznych i uprawnień do emisji CO₂ – polska energetyka nadal w dużej mierze opiera się na węglu oraz gazie ziemnym. Głównie z tego powodu krajowe ceny energii są silnie skorelowane z notowaniami tych surowców na rynkach światowych. Dodatkowo koszty związane z systemem EU ETS stanowią istotną część ceny końcowej prądu dla firm.
- Warunki pogodowe i czynniki sezonowe – klimat w coraz większym stopniu wpływa na kształtowanie się cen energii. Zimowe fale chłodu generują wzmożony popyt na energię, a długotrwałe upały zwiększają zapotrzebowanie na chłodzenie, co również podbija ceny. Jednocześnie produkcja z OZE silnie zależy od sezonowych warunków pogodowych – wietrznych zim i słonecznych miesięcy letnich.
- Zmiany regulacyjne w UE i w Polsce – wdrażane są nowe mechanizmy bilansujące oraz reformy rynku energii mające na celu zwiększenie bezpieczeństwa dostaw i rozwój elastycznych usług systemowych, takich jak magazyny energii czy zarządzanie popytem. Jednocześnie możliwe jest wprowadzanie instrumentów wsparcia, które będą stabilizować rynek lub ograniczać wahania cen dla określonych grup odbiorców.
Choć długoterminowe prognozy wskazują możliwość stabilizacji, w krótkim okresie rynek nadal będzie charakteryzował się dużą dynamiką. W efekcie firmy muszą przygotować się zarówno na nagłe spadki, jak i szybkie wzrosty cen.
Elastyczność jako odpowiedź na wahania cen energii
Rosnąca zmienność rynku energii elektrycznej wymusza na odbiorcach oraz wytwórcach energii poszukiwanie rozwiązań pozwalających lepiej zarządzać ryzykiem. Coraz istotniejszą rolę odgrywają mechanizmy zwiększające elastyczność, które umożliwiają reagowanie na krótkoterminowe zmiany cen i optymalizację kosztów. Do tego typu rozwiązań należą:
- Technologie magazynowania energii – rozwój systemów bateryjnych, zarówno na poziomie przemysłowym, jak i lokalnym, pozwala gromadzić energię w okresach niskich cen i wykorzystywać ją wtedy, gdy staje się droższa.
- Sterowanie popytem – polega na dostosowywaniu profilu zużycia energii do sytuacji na rynku. W ramach usług DSR firmy mogą czasowo ograniczać pobór mocy w okresach szczytowych cen, a za samą gotowość do tego otrzymują wynagrodzenie.
- Hybrydowe strategie zakupowe – łączenie długoterminowych kontraktów o stałej cenie z częściową ekspozycją na rynek spot pozwala z jednej strony ograniczyć ryzyko nagłych skoków cen, a z drugiej korzystać z okresowych spadków notowań energii.
Dzięki takim działaniom możliwe jest ograniczenie ryzyka i wykorzystanie okazji rynkowych bez całkowitej rezygnacji z bezpieczeństwa budżetowego.
W miarę jak rynek nabiera doświadczenia, a mechanizmy elastyczności się rozwijają, możliwe jest stopniowe zmniejszenie zmienności cen. Szerzej piszemy o tym w artykule: Od czego zależy cena energii elektrycznej?.
Jak dobrać strategię zakupową energii dla firmy?
Wybór między stałą a zmienną ceną zależy od profilu zużycia, poziomu akceptacji ryzyka oraz możliwości monitorowania rynku. Dla firm, które nie dysponują odpowiednimi narzędziami do śledzenia notowań, stała cena nadal może być najbezpieczniejszym rozwiązaniem. Jest to szczególnie popularne obecnie, gdy prognozy wskazują na kolejne wzrosty na rynku energii.
Z kolei przedsiębiorstwa zdolne do reagowania na wahania cen energii mogą skorzystać z elastyczniejszych kontraktów i realnie obniżyć koszty. W wielu przypadkach optymalnym rozwiązaniem jest miks strategii, wspierany przez profesjonalne doradztwo.
Zmiany na rynku energetycznym? Z Eco dla Biznesu to nic strasznego!
Eco dla Biznesu nie jest kolejnym sprzedawcą energii i gazu. Naszą misją jest profesjonalne doradztwo energetyczne dla firm, które pomaga skutecznie chronić budżet i budować przewagę konkurencyjną. Zapewniamy rozwiązania dopasowane do indywidualnych potrzeb – od stabilnych kontraktów po elastyczne modele zakupu energii.
Nasza tarcza energetyczna dla przedsiębiorstw otwiera przed organizacjami różne możliwości. Firmy mogą wybrać stałą cenę FIX, która daje pełną przewidywalność kosztów, korzystać z bieżących cen rynkowych w modelu SPOT lub zdecydować się na strategię mieszaną, łączącą bezpieczeństwo i możliwość oszczędności w okresach spadków cen.
Dla przedsiębiorstw stawiających na zrównoważony rozwój przygotowaliśmy ofertę energii w 100% pochodzącej z odnawialnych źródeł, potwierdzoną gwarancją pochodzenia. To propozycja szczególnie ceniona przez podmioty, które chcą łączyć oszczędności z odpowiedzialnością środowiskową i spełniać rosnące wymagania w zakresie ESG.
Nasi eksperci prowadzą pełną analizę profilu zużycia energii i przygotowują indywidualne rekomendacje, które pozwalają realnie obniżyć rachunki. Proces zmiany sprzedawcy realizujemy kompleksowo: od analizy stanu obecnego po podpisanie nowej umowy.
Prognozy cen na rynku energii nie wyglądają optymistycznie. Nie ryzykuj wyższych rachunków! Zostaw kontakt, a my przygotujemy ofertę dopasowaną do Twoich potrzeb.