Zeszłoroczna aktualizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii wprowadziła do polskiego porządku prawnego kilka nowości. Jedną z nich jest rozszerzenie pojęcia definicji prosumenta o dwie nowe kategorie: prosumenta wirtualnego i prosumenta zbiorowego. Co dokładnie oznaczają te terminy? Kto może się starać o uzyskanie tych statusów? Od kiedy nowe przepisy wejdą w życie?
Co to jest prosument wirtualny?
Kim jest prosument wirtualny? Ustawa o OZE w artykule 2 definiuje go jako odbiorcę końcowego wytwarzającego „energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w instalacji odnawialnego źródła energii przyłączonej do sieci dystrybucyjnej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, która jednocześnie nie jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi ponadto przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej”. Inaczej mówiąc, prosument wirtualny może czerpać korzyści z energii odnawialnej nawet wtedy, gdy sam proces wytworzenia prądu odbywa poza miejscem, w którym jest ona ostatecznie konsumowana.
Kto może być prosumentem wirtualnym?
Nie każdy mieszkaniec czy podmiot gospodarczy może obecnie czerpać korzyści z produkcji prądu ze źródeł odnawialnych. Decydują o tym ograniczenia infrastrukturalne, w szczególności brak przestrzeni do montażu instalacji. Wprowadzenie prosumenta wirtualnego, w praktyce jest ukłonem w stronę:
- spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych,
- biurowców,
- osiedli bliźniaków.
I wielu innych podmiotów. Kto może zostać prosumentem wirtualnym? Zasady ujęte w ustawie OZE stanowią, że może to być każda jednostka, która wpisuje się w definicję. O ten status mogą zatem ubiegać się spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, firmy, związki wyznaniowe, jednostki samorządu terytorialnego, szpitale, szkoły, związki sportowe, jednostki badawcze, fundacje czy rolnicy.
Od kiedy wejdą w życie przepisy o prosumencie wirtualnym?
Aktualnie opisany mechanizm nie funkcjonuje w rzeczywistości gospodarczej. Jak długo przyjdzie nam czekać na możliwość bycia prosumentem wirtualnym? Od kiedy oficjalnie będzie można czerpać korzyści z nowego rozwiązania? Ustawa o OZE precyzuje ten moment poprzez konkretną datę. Mowa w niej o 2 lipca 2024 roku. To wtedy zostanie wdrożony w pełni Centralny System Informacji Rynku Energii, przy pomocy którego będzie można rejestrować przepływy wynikające z korzystania ze statusu prosumenta wirtualnego energii odnawialnej.
Kto to jest prosument zbiorowy?
Definicji prosumenta zbiorowego należy szukać w tym samym miejscu. Ustawodawca kwalifikuje go jako odbiorcę końcowego wytwarzającego: „energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzebny w mikroinstalacji lub małej instalacji przyłączonej do sieci dystrybucyjnej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego, pod warunkiem że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, wytwarzanie to nie stanowi ponadto przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej określonej zgodnie z przepisami”. Wprowadzenie tego instrumentu ma przyczynić się do dynamicznego rozwoju odnawialnych źródeł energii w blokach i budynkach wielorodzinnych. Podmiot zarządzający będzie miał możliwość przekazywać wygenerowany prąd nie tylko do zasilenia części wspólnych, ale również mieszkań prywatnych.
Więcej definicji z rynku energii odnawialnej można znaleźć w naszym Słowniczku pojęć związanych z OZE.
Prosument zbiorowy i wirtualny – zasady funkcjonowania
Obie koncepcje opierają się na podobnych zasadach. Prosument zbiorowy i wirtualny uzyskają taki status, gdy:
- porozumienie będzie uregulowane umownie,
- energia wytworzona w ramach kontraktu będzie podlegać zasadom bilansowania,
- moc fotowoltaiki nie przekroczy wartości granicznej, a więc 50 kW.
Wspomniana powyżej umowa powinna zawierać wszystkie niezbędne informacje charakteryzujące przedmiot umowy i strony. Mowa tu o:
- procentowym i mocowym udziale prosumentów w instalacji,
- tytule prawnym przysługującym prosumentom do instalacji,
- informacji o reprezentacji,
- regułach zarządzania, eksploatacji, konserwacji i remontów mikroelektrowni,
- lokalizacji oraz danych punktu poboru energii,
- zasadach zmiany porozumienia.
Prosument zbiorowy, podobnie jak prosument wirtualny to nowe rozwiązania na polskim rynku. Mają one zwiększyć elastyczność systemu i przyczynić się do jeszcze szybszego rozwoju odnawialnych źródeł energii.
W przypadku zainteresowania montażem fotowoltaiki dla firm, czy na budynku wielorodzinnym, zapraszamy do kontaktu z doradcami Eco dla Biznesu. Zajmujemy się profesjonalnym doradztwem energetycznym, a także montażem OZE. Z przyjemnością wyjaśnimy, kim jest prosument. Przedsiębiorca czy zarządca uzyska u nas także wsparcie w zakresie zmiany umowy na dostawy energii czy gazu.