Każdy przedsiębiorca, którego działalność wpływa na środowisko, zobowiązany jest do uiszczania tak zwanej opłaty ekologicznej. Co to takiego? Kiedy należy ją zapłacić? Jak wylicza się wysokość opłaty ekologicznej w Polsce? Na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.
Opłata ekologiczna – co to takiego?
Ustawa Prawo ochrony środowiska w art. 272 stanowi, że środki finansowo-prawne ochrony środowiska to między innymi:
- opłata za korzystanie ze środowiska,
- administracyjna kara pieniężna,
- zróżnicowane stawki podatków i innych danin publicznych, służące celom
ochrony środowiska (np. podatek od śladu węglowego), - opłata emisyjna.
Opłata za korzystanie ze środowiska, inaczej nazywana opłatą ekologiczną, to specjalna rekompensata dla państwa za negatywny wpływ działań firmy na naturę. Chodzi tu między innymi o takie aktywności jak: wprowadzenie gazów i pyłów do atmosfery oraz składowanie odpadów. Opłatę ekologiczną w Polsce powinni uiszczać zatem wszyscy przedsiębiorcy, którzy w codziennej pracy korzystają z samochodów osobowych lub ciężarowych, maszyn spalinowych czy kotłowni. Celem wprowadzenia tej opłaty jest zwrócenie uwagi na ilość emitowanych zanieczyszczeń i konsekwencje utrzymywanie tego stanu dla planety.
Kto powinien uiszczać opłatę ekologiczną za korzystanie ze środowiska?
Nie tylko polscy przedsiębiorcy są zobligowani do regulowania opłat za korzystanie ze środowiska. Ustawa wspomina o „podmiotach”, a pojęcie to należy rozumieć bardzo szeroko. W skład tej grupy wchodzą także:
- przedsiębiorcy zagraniczni,
- osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
- jednostki organizacyjne, niebędące przedsiębiorcami,
- osoby fizyczne korzystające ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie to wymaga zezwolenia.
Jakie obowiązki ciążą na podmiocie korzystającym ze środowiska?
Przedsiębiorstwa korzystające ze środowiska zobowiązane są do złożenia do właściwego Urzędu Marszałkowskiego sprawozdania, zawierającego między innymi następujące dane:
- ilości oraz rodzaju gazów wprowadzanych do powietrza,
- wielkości emisji gazów cieplarnianych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji i liczbie uprawnień,
- rodzajów i ilości składowanych odpadów.
Dokument należy złożyć osobiście, listownie bądź elektronicznie do dnia 31 marca następnego roku. Przykładowo korzystając ze środowiska w 2021 roku, firma składa sprawozdanie środowiskowe do 31 marca 2022 roku.
Tak przygotowane sprawozdanie stanowi podstawę do wyliczenia wysokości opłaty ekologicznej.
Wysokość opłaty ekologicznej
Obowiązek wyliczenia wysokości opłaty ekologicznej ciąży na przedsiębiorcy. W tym celu bierze on pod uwagę dane zaczerpnięte ze sprawozdania środowiskowego oraz stawki ujęte w Obwieszczeniu Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 11 października 2021 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2022. Aktualnie górna jednostkowa stawka opłaty za gazy lub pyły wprowadzane do powietrza to 426,02 zł/kg, zaś za umieszczenie odpadów na składowisku to 312,10 zł/Mg. Przy wyliczeniu opłaty ekologicznej za korzystanie ze środowiska można także posłużyć się gotowym kalkulatorem online.
Gdzie należy wpłacić opłatę ekologiczną?
Opłatę ekologiczną wnosi się na rachunek Urzędu Marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji podmiotu korzystającego ze środowiska. Do jej uiszczenia zobowiązani są przedsiębiorcy, u których roczna wysokość opłaty ekologicznej wyliczona dla jednego rodzaju korzystania ze środowiska przekracza 800 złotych. Gdy wyżej wymieniona wartość jest niższa, podmiot jest zobligowany do złożenia samego sprawozdania, z kolei, gdy roczna wysokość opłaty nie przekracza 100 złotych, wystarczy sporządzić i zachować sprawozdanie na wypadek ewentualnej kontroli.
Kary za brak opłaty ekologicznej
Niewywiązanie się z obowiązku zapłaty za korzystanie ze środowiska może grozić konsekwencjami egzekucyjnymi. W pierwszej kolejności instytucja kontrolująca wysyła wezwanie, w którym określa się ostateczny termin zapłaty. Jeśli ta forma przypomnienia nie przyniesie skutków, wszczynane jest postępowanie egzekucyjne. A co jeśli podmiot nie wyliczył opłaty? Marszałek województwa można wymierzyć ją samoistnie, na podstawie własnych ustaleń lub wyników kontroli wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
Opłata ekologiczna w Polsce to kolejny powód do zmniejszania śladu węglowego organizacji
Niska emisyjność gospodarki jest jednym z priorytetów Unii Europejskiej. Dróg do uzyskania efektywności energetycznej w sektorze publicznym, biznesowym i prywatnym jest wiele. Jednym z nich może być ograniczenie śladu węglowego. To rozwiązanie sprzyja nie tylko generowaniu korzyści środowiskowych, ale także zmniejszeniu opłat ponoszonych przez przedsiębiorstwo. Już teraz coraz poważniej mówi się o podatku od śladu węglowego. Do tego dochodzą także opłaty ekologiczne i straty wizerunkowe. Optymalizacja procesów energetycznych w firmie może przynieść spore oszczędności i stanowić fundament budowy marki przyjaznej środowisku. W celu zbadania możliwości ograniczenia śladu węglowego organizacji zapraszamy do kontaktu z doradcami Eco dla Biznesu!