Prawo europejskie przewiduje ograniczenie emisji dwutlenku węgla w UE o co najmniej 55% w 2030 roku w stosunku do roku 1990. Równo dwadzieścia lat później obszar unijny ma być neutralny dla klimatu. Czy te cele są osiągalne dla Polski? W jakim tempie postępuje dekarbonizacja gospodarki polskiej?
Nowe cele emisyjne na 2040 rok
Na początku lutego Komisja Europejska podała do publicznej wiadomości nowe cele klimatyczne na 2040 rok. Komunikat przewiduje konieczność redukcji emisji gazów cieplarnianych o 90% względem poziomu z 1990 roku. Przekładając to na wartości bezwzględne – poziom emisji ma wynosić mniej niż 850 MtCO2, a usuwanie ich z atmosfery poprzez pochłanianie na lądzie i w przemyśle powinno oscylować wokół 400 MtCO2. Dlaczego to tak ważne? Komisja podaje, że tylko w latach 1980-2020 skutki nadmiernej produkcji zanieczyszczeń spowodowały:
- 2 200 000 zgonów,
- 650 000 000 000 EUR strat gospodarczych,
- Zwiększenie tempa globalnego ocieplenia o 1,48°C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej.
W jaki sposób ma zostać osiągnięte redukcja CO2?
Komisja Europejska w przedstawionym dokumencie zaproponowała 8 elementów składowych, których wystąpienie ma ostatecznie doprowadzić do osiągnięcia zakładanego celu, czyli dekarbonizacji gospodarki. Są to:
- niskoemisyjny i odporny system energetyczny dla budynków, transportu drogowego i przemysłu – w tym szerokim pojęciu mieszczą się różne pakiety działań związane z rozwojem fotowoltaiki dla firm, odejściem od paliw kopalnych, usługami DSR, magazynowaniem energii, wdrożeniem inteligentnych sieci itd,
- konkurencyjna rewolucja przemysłowa z obiegiem zamkniętym, efektywnym gospodarowaniem zasobami i produkcją czystych technologii u podstaw,
- infrastruktura do dostarczania energii elektrycznej oraz magazynowania wodoru i CO2,
- zwiększona redukcja emisji dwutlenku węgla w rolnictwie,
- polityka klimatyczna jako polityka inwestycyjna,
- sprawiedliwa i solidarna transformacja energetyczna,
- dyplomacja klimatyczna UE,
- zarządzanie ryzykiem i odporność.
Redukcja emisji CO2 – Polska daleko w tyle
W naszym niedawnym artykule informowaliśmy, że aktualnie udział węgla kamiennego i brunatnego w miksie energetycznym Polski wynosi około 64%. Park pojazdów silnikowych na koniec 2022 roku wyniósł 26 501 500 sztuk. Jednocześnie Licznik elektromobilności informuje, że w grudniu 2023 roku po polskich drogach jeździło tylko 98 348 pojazdów typu EV. Infrastruktura ładowania jest niewystarczająca, mamy zdecydowanie za mało magazynów energii, rolnicy już protestują przed potencjalnymi zmianami, budowa pierwszej elektrowni jądrowej zakończy się dopiero za około 10 lat. A to nie wszystkie bolączki polskiego rynku energetycznego. Wszystko to sprawia, że jesteśmy daleko w tyle za liderami transformacji energetycznej UE.
Polska vs cele klimatyczne UE
Czy Polska ma szansę osiągnąć założone przez Komisję Europejską cele klimatyczne? Analityk Fundacji Instrat Michał Smoleń nie ma żadnych wątpliwości „Polska do 2030 roku nie obniży przecież swoich emisji o 55 procent w porównaniu do 1990 roku”. Wątpliwa jest także możliwość wygenerowania odpowiedniej redukcji w 2040 roku, co wiąże się nie tylko z obecnym stanem rynku energetycznego, ale także czynnikami niezależnymi, jak występujące mrozy czy niski potencjał energetyki wodnej.
W tym miejscu warto zauważyć, że dekarbonizacja Polski zgodnie z aktualnie obowiązującymi dokumentami strategicznymi, nie musi i prawdopodobnie nie będzie przebiegać zgodnie z ogólnoeuropejskimi celami. Państwa winny najpierw wyrazić aprobatę dla wskaźników oczekiwanych do realizacji, a biorąc pod uwagę, że Polska nie przyjęła także długoterminowej strategii zeroemisyjnej, istnieje realne przypuszczenie, że negocjacje w tym temacie będą bardzo zacięte. Nie zmienia to jednak faktu, że w perspektywie kolejnych kilkunastu lat nasz kraj musi zredukować ślad węglowy, zarówno na szczeblu krajowym, jak i pojedynczych przedsiębiorstw.
Cele emisyjne – Polska 2040
Pierwszym i najważniejszym krokiem, zbliżającym nas do neutralności klimatycznej, powinna być aktualizacja dokumentów strategicznych. Przedstawienie konkretnych, osiągalnych wyników byłoby czytelnym znakiem dla sfery biznesowej. Za deklaracją osiągnięcia określonych wskaźników idzie przecież konieczność opracowania instrumentów ich realizacji. Te mogłyby przybierać formę narzędzi finansowych i legislacyjnych, które ułatwiłyby funkcjonowanie na rynku. Mowa tu między innymi o zmniejszeniu formalności przy rozwijaniu energetyki odnawialnej, które będą skutkować tańszym prądem dla firm.
Transformacja Polski, OZE i redukcja CO2, to gorące tematy, które wymagają pilnego dopracowania. Przedsiębiorcy muszą wiedzieć, co, jak i kiedy będzie wdrażane, aby podejmować świadome i racjonalne decyzje inwestycyjne. Jedno jest pewne – energetyka Polski stanie się niebawem zielona i za wszelkie odstępstwa od tej normy, będzie trzeba płacić. Dlatego warto już teraz zainteresować się doradztwem energetycznym dla biznesu. Dzięki niemu poprawimy swój wizerunek na rynku i zaczniemy oszczędzać na rachunkach za prąd i gaz. Skontaktuj się z doradcami Eco dla Biznesu, by poznać możliwości stojące przed Twoją firmą.
Źródła:
climate.ec.europa.eu/eu-action/climate-strategies-targets/2040-climate-target_en?prefLang=pl#documents dostęp 23.02.2024 r.
Branża motoryzacyjna. Raport 2023/2024, Polski Związek Przemysłu Motoryzacyjnego, str. 26.
pspa.com.pl/research/licznik-elektromobilnosci/ dostęp 23.02.2024 r.
biznesalert.pl/polska-reducka-emisji-komisja-europejska-energetyka-transformacja/ dostęp 23.02.2024 r.