Koszt energii elektrycznej stanowi istotną pozycję w budżecie wielu firm. Jest to szczególnie silnie odczuwalne, gdy obok opłat za energię czynną, na fakturze pojawiają się także wydatki za moc bierną. Długofalowy wzrost cen prądu wpływa na możliwości produkcyjne i konkurencyjność. Dynamiczne zmiany rynkowe, jakie obserwujemy od blisko dwóch lat, stały się przyczyną wielu problemów, a nawet upadłości. Dzisiaj ceny energii elektrycznej w kontraktach terminowych przekraczają 2000 złotych za MWh, a oferty dystrybutorów są jeszcze mniej korzystne. Jednym z pomysłów na optymalizację kosztów jest kompensacja mocy biernej. Co to jest? Jak przebiega? Ile można na niej zaoszczędzić?
Co to jest moc bierna?
Każda firma pobierająca prąd z sieci płaci nie tylko za energię czynną zamienianą na pracę, ale także za moc bierną. Jest ona niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wielu urządzeń (np. silników czy transformatorów). Występuje między źródłem a konkretnym odbiornikiem energii. W praktyce można ją podzielić na dwa podstawowe typy:
- Moc bierną pojemnościową, która jest związana z kondensatorami, oświetleniem LED lub długimi odcinkami kabli znajdującymi się pod napięciem. Strumień pojemnościowy jest oddawany do sieci elektroenergetycznej.
- Moc bierną indukcyjną, która jest związana z silnikami, piecami indukcyjnymi, dławikami, transformatorami czy innymi elementami indukcyjnymi. Jej pobór jest niezbędny do wytworzenia pola magnetycznego.
Pomimo że występowanie mocy biernej nie wiąże się z wykonaniem żadnej konkretnej pracy czy dostarczeniem energii, jej obecność jest konieczna do prawidłowego działania urządzeń w firmie.
Kiedy firmy płacą za moc bierną?
Przepływ mocy biernej obciąża sieci dystrybucyjne. W związku z powyższym zakłady energetyczne pobierają za nią opłaty zgodne z taryfikatorem ujętym w Rozporządzeniu Ministra Energii z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną. Koszty mocy biernej pojemnościowej płacone są zawsze. Z kolei drugi rodzaj energii biernej jest naliczany, gdy współczynnik mocy przekracza dopuszczalną granicę, określoną w umowie o świadczenie usług dystrybucji lub umowy kompleksowej. Jej wysokość jest indywidualnie estymowana z uwzględnieniem wzoru ujętego w § 45, pkt. 6 przywołanego rozporządzenia.
Co to jest kompensacja mocy biernej?
Wysokość opłat z tytułu mocy biernej może być bardzo wysoka. Właśnie dlatego tak ważne jest odpowiednie zarządzanie energetyczne w firmie. Wykorzystanie zjawiska kompensacji mocy biernej pozwala zredukować wskazane wydatki do zera. Na czym to polega? Technologia kompensacji mocy biernej wykorzystuje przeciwną biegunowość mocy biernej pojemnościowej i ilościowej. Dzięki zastosowaniu w pobliżu sprzętów wykorzystujących transformatory baterii kondensatorów mocy biernej redukuje się użycie sieci. Analogicznie do kompensowania mocy biernej pojemnościowej proponuje się baterie dławików indukcyjnych.
W jaki sposób następuje kompensacja mocy biernej?
Kompensację mocy biernej w firmie przeprowadza się na trzech poziomach:
- dla urządzeń,
- w określonych fragmentach sieci,
- dla całego obiektu.
Którą z metod przyjąć? Decyzja powinna być dogłębnie przemyślana. Korzyści kompensacji mocy biernej są osiągane tylko wtedy, gdy oszczędności na rachunkach są wyższe niż nakłady poniesione na zakup kompensatorów. W analizie dotyczącej doboru odpowiednich narzędzi bierze się pod uwagę między innymi ilość urządzeń wymagających użycia mocy biernej, liczbę przyłączy czy poziom zaburzeń w sieci. Im większy zakład, tym kwestie skutecznego zaprojektowania kompensacji mocy biernej będą bardziej skomplikowane. Przeprowadzenie całego procesu wymaga zaangażowania i wiedzy eksperta. W ten sposób można uzyskać tańszy prąd dla firm.
Czy fotowoltaika generuje moc bierną?
Czy prosument płaci za energię bierną? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna. W przypadku instalacji fotowoltaicznych o mocy do 5 kWp, rachunki za prąd powinny pozostawać bez zmian. Im jednak większy zestaw, tym i prawdopodobieństwo wystąpienia mocy biernej jest wyższe. Już przy elektrowni o mocy ponad 40 kWp wydatki mogą być spore, zaś dla farmy fotowoltaicznej są po prostu wysokie. Przesądza o tym transport energii elektrycznej z modułu PV przez urządzenia pośredniczące, takie jak: przewody solarne, optymalizatory mocy czy falownik. Tak właśnie generowana jest moc bierna. Fotowoltaika do poprawy współczynnika mocy pojemnościowej wykorzystuje przede wszystkim dławiki kompensacyjne.
Kompensacja mocy biernej to tylko jeden ze sposobów na oszczędzanie!
W artykule pod tytułem „Sposoby na to, jak obniżyć koszty prądu w przedsiębiorstwie” opisaliśmy różne metody na optymalizację budżetu firmy. Obok kompensowania mocy biernej, dobrymi pomysłami są:
- montaż OZE,
- zawarcie nowej umowy na dostawy prądu,
- poprawa efektywności energetycznej,
- wdrożenie odpowiednich procedur w firmie.
Kompleksowa strategia zarządzania energetycznego pozwala obniżyć rachunki za prąd o nawet kilkadziesiąt procent. Eco dla Biznesu pomogło już wielu klientom z różnych branż. Skontaktuj się z nami i zacznij poprawiać swoją pozycję konkurencyjną!