Jednym z wyzwań, przed jakimi stoi polski rynek, jest zwiększenie elastyczności energetycznej. Ma to kluczowe znaczenie dla realizacji celów związanych z transformacją energetyczną kraju oraz minimalizowaniem wpływu człowieka na środowisko. Z tego artykułu dowiedzą się Państwo, czym jest elastyczność energetyczna, na jakim etapie znajduje się rozwój elastyczności energetycznej w Polsce, kim są uczestnicy rynku oraz jakie usługi są realizowane.
Co to jest elastyczność energetyczna?
Elastyczność energetyczna to zdolność systemu energetycznego do dostosowywania się do zmieniających się warunków podaży i popytu na energię. Przykładowo może ona obejmować umiejętność dopasowania produkcji energii elektrycznej do zmieniającego się zapotrzebowania lub dostępności surowców energetycznych. Elastyczność energetyczna w Polsce może także odnosić się do zdolności magazynowania energii, którą wykorzystuje się później w okresach spadku produkcji lub rosnącego zapotrzebowania.
Dlaczego tak ważna jest poprawna elastyczność? Energia gra istotną rolę w kontekście zrównoważonego rozwoju i efektywnego wykorzystania zasobów. Potrzeba rozwoju tego segmentu gospodarki jest także odpowiedzią na:
- wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną,
- przeciwdziałanie negatywnym zmianom klimatycznym poprzez dekarbonizację,
- działania na rzecz budowy inteligentnych sieci elektroenergetycznych.
Kim są uczestnicy rynku elastyczności energetycznej?
Które podmioty powinny zaangażować się w zwiększenie elastyczności energii? Według opracowania pn. „Elastyczność Energetyczna w Polsce – Raport” są to wszystkie osoby fizyczne i prawne, przedsiębiorstwa oraz instytucje, które mają możliwość zarządzania energią elektryczną w zakresie jej zużycia lub produkcji. Innymi słowy, do głównych uczestników rynku możemy zaliczyć:
- Producentów energii – ta grupa obejmuje dostawców, elektrownie i inne źródła produkcji prądu. Wymienione instytucje mają możliwość regulowania ilości wytworzonej energii.
- Odbiorców końcowych – firmy i konsumentów, którzy korzystają z energii. Mogą oni dostarczać informacje zwrotne na temat zapotrzebowania, uczestniczyć w programach zarządzania popytem lub zarządzać zużyciem.
- Operatorów systemu przesyłowego (OSP) – odpowiadają za zarządzanie i utrzymanie stabilności systemu przesyłowego energii. Mogą korzystać z usług elastyczności energetycznej w celu zrównoważenia podaży i popytu.
- Agregatorów – czyli podmioty zrzeszające pojedynczych odbiorców, dostawców i magazyny energii. W ich gestii leży efektywna obsługa swoich klientów, także w zakresie odbioru i dostarczenia energii do systemu elektroenergetycznego.
- Operatorów systemu dystrybucyjnego (OSD) – odpowiedzialnych za zarządzanie lokalnymi sieciami dystrybucyjnymi energii. Uczestniczą w rynku elastyczności, aby zoptymalizować dostarczanie energii na poziomie lokalnym.
- Operatorów rynku energii (ORE) – zarządzają rynkiem, na którym handluje się energią.
Przy tym podziale do odbiorców elastyczności energii możemy zaliczyć: OSD, OSP i ORE, zaś do dostawców elastyczności: użytkowników, agregatorów i innych właścicieli źródeł energii. Najważniejsze jest to, aby uczestnicy rynku mieli świadomość tego, czym jest elastyczność energetyczna i jak ich działania mogą przyczynić się do jej rozwoju w naszym kraju.
Usługi elastyczności energetycznej w Polsce
Jakie wyróżniamy usługi elastyczności energetycznej? W uproszczeniu są to oferty składane przez uczestników rynku na rzecz odbiorców elastyczności. Mechanizm polega na tym, że pierwsza grupa zgłasza gotowość do podjęcia określonej czynności w zamian za korzyści, które zazwyczaj przyjmują formę benefitów finansowych. Przykładowymi usługami tego typu są:
- Usługi DSR, czyli redukcja zużycia energii elektrycznej przez wybrane urządzenia lub maszyny w momencie, gdy występuje duże obciążenie sieci.
- Usługi zwiększenia zużycia energii, które polegają na włączeniu maszyn i urządzeń, w celu zniwelowania nadmiaru energii w sieci.
- Usługi magazynowania energii, czyli kolejne działanie zalecane do realizacji w okresie nadwyżkowym, które pozwala przechować prąd i wykorzystać go w godzinach deficytu.
- Usługi awaryjne, które polegają na zapewnieniu dodatkowych mocy i energii elektrycznej w sytuacjach awaryjnych. Przykładem może być wyłączenie sieci lub uszkodzenie transformatorów.
Podstawowe cechy usług elastyczności energetycznej
Przestawione typy usług elastyczności energetycznej pozwalają wyodrębnić zespół cech, które odpowiadają na obecne potrzeby operatorów systemu. Są nimi:
- szybkość reakcji,
- skalowalność,
- precyzyjność,
- optymalizacja kosztów,
- łatwość wdrażania i obsługi,
- bezpieczeństwo, współpraca i interoperacyjność,
- zgodność z przepisami i standardami.
Optymalnymi dostawcami usług elastyczności energetycznej są zatem większe przedsiębiorstwa, które są w stanie szybko, łatwo i niezawodnie dostosować się do zmieniających się warunków na rynku. W zamian za swoją formowalność mogą oczekiwać benefitów w postaci obniżenia rachunków za prąd lub zapłaty wynagrodzenia.
Jeśli interesuje Cię temat elastyczności energetycznej w firmie, zapraszamy do profesjonalnego doradztwa energetycznego w Eco dla Biznesu. Nasi eksperci zweryfikują w sposób kompleksowy możliwość zredukowania kwot widniejących na fakturach za prąd.