Polityka środowiskowa Unii Europejskiej dąży do neutralności klimatycznej. Osiągnięcie tego stanu zaplanowano na 2050 rok. Żeby urzeczywistnić te zamierzenia, wyznaczono także ścieżkę prowadzącą do celu. Jednym z kroków milowych jest ograniczenie emisji zanieczyszczeń w całej UE o co najmniej 55% do 2030 roku. Pakiet wniosków regulujących te kwestie nazywamy Fit for 55 (Gotowi na 55 lub Fifty Five). Jakie są jego założenia? Co zawierają najnowsze projekty legislacyjne wyznaczające ramy realizacji celu? Czy będzie to miało przełożenie na ceny energii elektrycznej w Polsce?
Co oznacza Fit for 55?
Pakiet Gotowi na 55 to zestaw wniosków ustawodawczych mających zaktualizować unijne przepisy środowiskowe oraz wdrożyć w codzienność krajów członkowskich nowe inicjatywy, dzięki którym polityka UE będzie zgodna z założonymi przez Radę i Parlament Europejski celami klimatycznymi. Pierwszy zbiór 13 wniosków został opublikowany w lipcu 2021 roku. Zgodnie z jego zapisami Fit for 55 ma oddziaływać na różne sfery życia. Zaliczamy do nich:
- Efektywność energetyczną.
- Normy emisji dwutlenku węgla dla samochodów osobowych i ciężarowych.
- Użytkowanie gruntów i leśnictwo.
- Infrastrukturę paliw alternatywnych.
- Graniczny podatek węglowy.
- Społeczny Fundusz Klimatyczny.
- Unijny system handlu uprawnieniami do emisji.
- Opodatkowanie energii.
- Odnawialne źródła energii.
Czy Fit for 55 weszło w życie?
Pod koniec 2022 roku Rada UE i Parlament Europejski osiągnęły porozumienie w sprawie sześciu projektów legislacyjnych składających się na pakiet klimatyczny Fit for 55. Z punktu widzenia Polski kluczowym wydaje się projekt dotyczący systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). Gospodarki silnie uzależnione od paliw kopalnych, do których należy Polska, negatywnie odczuwają wszelkie korekty cen praw do emisji. Najnowsze wytyczne aktualizują podstawy rynku w trzech segmentach:
- wyznaczono cel ograniczenia emisji zanieczyszczeń w sektorach objętych EU ETS – 62% do 2030 roku,
- ustanowiono osobny system dla sektorów budowlanego i transportu drogowego – od 2027 roku,
- zaprogramowano stopniowe odchodzenie od darmowych uprawnień dla przemysłu – całkowite ich usunięcie ma nastąpić w 2034 roku.
Co jeszcze planuje Unia Europejska?
Pozostałe pięć projektów legislacyjnych pakietu Gotowi na 55 dotyczy sektora użytkowania gruntów, redukcji emisji z sektorów spoza EU ETS i aut osobowych oraz dostawczych, Społecznego Funduszu Klimatycznego, a także mechanizmu dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2. Co one zakładają?
- zwiększanie pochłaniania emisji poprzez efektywną gospodarkę glebą, drzewami, drewnem, biomasą i roślinami,
- reedukację emisji dwutlenku węgla w wysokości 40% w 2030 roku w porównaniu z 2005 rokiem dla następujących sektorów: transport drogowy i krajowy transport morski, budynki, rolnictwo, odpady i drobny przemysł,
- bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych.
- przepisy dotyczące przywozu niektórych produktów wytwarzanych w branżach wysokoemisyjnych,
- utworzenie w ramach zadania Gotowi na 55 Społecznego Funduszu Klimatycznego.
Gotowi na 55 – znaczenie dla Polski
Pakiet Gotowi na 55 nie jest jeszcze w pełni przygotowany. Zgodnie z harmonogramem jego wdrażanie w krajach członkowskich ma następować od 2024 roku. Dokładna data uzależniona jest od tempa prac grup roboczych Rady oraz konsultacji z poszczególnymi rządami. Nie ma jednak wątpliwości, że w ciągu najbliższego roku także w Polsce wejdzie w życie Pakiet Gotowi na 55. Skutki dla gospodarki będą silnie odczuwalne zarówno na szczeblu centralnym, jak i w mikroskali. Należy spodziewać się wzrostu cen praw do emisji dwutlenku węgla, kontynuowania programów dotacyjnych dla OZE, zwiększenia kosztu zakupu pojazdów. Wszystko to przełoży się na kolejne wzrosty cen energii elektrycznej.
Gotowi na 55 – jak się przygotować?
Wizja kontynuowania tendencji rosnących cen prądu najmniej przypadnie do gustu przedsiębiorcom. Podczas gdy gospodarstwa domowe są chronione decyzjami Prezesa URE dotyczącymi wysokości taryf, firmy muszą radzić sobie na wolnym rynku. Dopiero co doświadczyły drastycznych wzrostów kosztów, a już szykują się kolejne. Szok może być jeszcze większy dla podmiotów z sektora MŚP, które dzisiaj korzystają z zamrożenia cen energii. Co w tej sytuacji można zrobić?
Dobrym pomysłem jest kontakt z doradcami energetycznymi Eco dla Biznesu. Będą oni w stanie przeanalizować profil zużycia firmy, wyszukać słabych punktów, a także zaproponować nowe możliwości na tańsze zaopatrzenie w prąd. Pakiet klimatyczny Fit for 55 promuje ekologiczne technologie, stąd najrozsądniejszym wyjściem jest postawienie na zieloną energię dla firm. Jeśli jednostka nie ma możliwości wybudowania własnej instalacji OZE, może podpisać umowę na dostawy prądu z gwarancją pochodzenia. Tego typu rozwiązania nie tylko poprawiają wizerunek marki na rynku, ale oferują też stałość cen w okresie najbliższych lat. Po więcej szczegółów zapraszamy do kontaktu.