Zgodnie z danymi Ministerstwa Klimatu i Środowiska na koniec kwietnia 2023 roku moc zainstalowana OZE w Polsce wyniosła 22,4 GW. Prawie 60% tej wartości przypada na instalacje fotowoltaiczne. Pozostała część to głównie elektrownie wiatrowe. Niestety poprawienie tego wyniku nie jest sprawą prostą. Już teraz pojawiają się problemy z przyłączeniem kolejnych elektrowni, co wiąże się z ograniczeniami infrastrukturalnymi. Dalsza transformacja energetyczna Polski wymaga innego podejścia do planowania. Jednym z pomysłów na optymalizację zasobów jest współdzielenie infrastruktury przesyłowej. Co to jest cable pooling? Jakie są perspektywy jego wykorzystania w Polsce?
Możliwości przyłączenia większych instalacji OZE praktycznie się wyczerpały
Coś, co prognozowano od dawna, stało się rzeczywistością. W „Sprawozdaniu z działalności Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki” za 2022 rok zawarto informację, że Operatorzy Systemów Dystrybucyjnych w ostatnich dwunastu miesiącach zgłosili ponad 7 tysięcy odmów wydania warunków przyłączenia na całkowitą moc 51 059 MW. To o ponad 35 600 MW więcej niż rok wcześniej. Większość z nich dotyczyła farm fotowoltaicznych i wiatrowych. Dystrybutorzy wskazują wiele powodów swojej decyzji. Tym najpopularniejszym są ograniczenia techniczne, takie jak:
- przeciążenia elementów sieci,
- brak bilansowania łącznej planowanej mocy wytwórczej z zapotrzebowaniem w danym węźle sieciowym,
- przekroczenia dopuszczalnego poziomu napięcia w sieci dystrybucyjnej.
Czy rozwiązaniem tego problemu może być cable pooling?
Co to jest cable pooling?
Co to jest cable pooling? To innowacyjne rozwiązanie w sektorze energetyki, które pozwala łączyć różne źródła wytwórcze OZE, w tym także magazyny energii i elektrolizery, w tym samym węźle o sumarycznej mocy wyższej niż moc przyłączeniowa. Inaczej mówiąc, cable pooling umożliwia budowę farm wiatrowych i fotowoltaicznych położonych blisko siebie, które w innych warunkach uzyskałyby odmowę przyłączenia od OSD. Idea współdzielenia infrastruktury jest już z powodzeniem wykorzystywana między innymi w Holandii czy Danii. Za przykład może służyć inicjatywa farmy wiatrowej Nijmegen-Betuwe i farmy fotowoltaicznej De Grift. Czy także Polska może pójść drogą cable pooling?
Cable pooling – ustawa już po pracach senackich
Od dłuższego czasu trwają prace nad nowelizacją ustawy o OZE. Ma ona zaimplementować do polskiego porządku prawnego rozwiązania dyrektywy RED II, w tym te dotyczące:
- gwarancji pochodzenia,
- biometanu,
- klastrów energii,
- offshore,
- instalacji hybrydowych.
Projekt wytycznych zawiera między innymi zalecenia dotyczące nowej idei współdzielenia infrastruktury przesyłowej (cable pooling). Ustawa przewiduje konieczność zawarcia porozumienia, w wyniku którego jeden z zainteresowanych wytwórców wystąpi o warunki przyłączenia do sieci za pomocą jednego przyłącza wszystkich źródeł, objętych umową. W ten sposób ilość działań administracyjno-prawnych ograniczy się, a dodatkowo będzie można uzyskać liczne korzyści.
Cable pooling – możliwości, szanse, wzrost mocy OZE
Szacuje się, że wprowadzenie cable pooling w Polsce jest w stanie w krótkim czasie zwiększyć liczbę wybudowanych farm wiatrowych i fotowoltaicznych o 5-7 GW. Docelowo wartość ta może wzrosnąć nawet trzykrotnie. Nic dziwnego, że ustawodawca widzi w cable pooling możliwości zbliżenia się do celu mocy zainstalowanej w OZE (50 GW w 2030 roku). Jakie są inne korzyści tego rozwiązania?
- odciążenie sieci energetycznych,
- uproszczona logistyka,
- ułatwienia formalno-prawne,
- obniżenie kosztów taryf energetycznych dla odbiorców prądu.
Potencjał energetyki odnawialnej jest w Polsce olbrzymi. Jedną z barier rozwoju są ograniczenia infrastrukturalne. Czy w ich przezwyciężeniu pomoże cable pooling? OZE są z samej swojej natury procesami uzupełniającymi się. Gdy silnie wieje wiatr, słońce świeci słabo, albo chowa się za chmurami. Sytuacja jest analogiczna w okresach intensywnego nasłonecznienia. Wtedy podmuchy są raczej niewielkie. Synergia obu źródeł energii występuje też w nocy. Ogniwa fotowoltaiczne są uśpione, z kolei wiatr w wielu przypadkach uruchamia tryb produkcyjny w turbinach. Posadowienie obu typów instalacji w niewielkiej odległości i wykorzystanie cable pooling jest zatem w pełni racjonalne i ekonomicznie uzasadnione.
Jako Eco dla Biznesu pomagamy naszym klientom w optymalnym gospodarowaniu energią. Analizujemy obecnie posiadane zasoby, wskazujemy problemy wpływające na kształt rachunków za prąd i ciepło, proponujemy też rozwiązania adekwatne do profilu działalności. W swoim doradztwie nie zapominamy o środowisku. Wierzymy, że zielona energia może być kolejnym atutem firmy, który będzie spajał więź z różnymi interesariuszami. Jeśli chcą Państwa sprawdzić możliwość zaoszczędzenia na rozrachunkach z zakładem energetycznym, zapraszamy do kontaktu.