Co to jest opłata dystrybucyjna? Wyjaśniamy!

Rachunki za prąd otrzymują wszyscy odbiorcy: osoby fizyczne, przedsiębiorcy, rolnicy czy jednostki samorządu terytorialnego. Składa się na niego szereg składników. Jednym z nich jest opłata dystrybucyjna w podziale na stałą i zmienną. Co to dokładnie jest? Czym różnią się oba typy opłat? Ile płacimy za dystrybucję energii? Czy analogiczne pozycje znajdziemy także na rachunkach za gaz? Między innymi na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.

Uwolnienie rynku energetycznego

Dokładnie od 2007 roku istnieje w Polsce możliwość zmiany sprzedawcy prądu dla firm i gospodarstw domowych. Podobne udogodnienia posiadają użytkownicy gazu. Uwolnienie rynku związane jest z obowiązywaniem zasady TPA (Third Party Access). Polega ona na udostępnieniu infrastruktury sieciowej przez jej właściciela przedsiębiorstwom energetycznym prowadzącym działalność w zakresie obrotu energią elektryczną lub gazem, w celu dostarczenia strumienia energii odbiorcom końcowym. Dzięki tej liberalizacji każdy konsument może swobodnie wybierać swojego sprzedawcę. Pozwala to:

  • oszczędzać,
  • podejmować świadome decyzje mające wpływ na środowisko (energia z OZE),
  • zabezpieczać się na wypadek dużej dynamiki rynku (gwarancje ceny),
  • negocjować dodatkowe bonusy.

Jak pokazują przykłady z życia, zmiana dostawcy prądu i gazu to dla dużych firm szansa na wygenerowanie oszczędności rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych rocznie! Zapraszamy do Eco dla Biznesu, gdzie przeanalizujemy możliwości i dobierzemy optymalny program zapewniający niskie ceny i bezpieczeństwo dostaw.

Co to jest opłata dystrybucyjna?

Zarówno umowa kompleksowa (sprzedaż i dystrybucja u tego samego podmiotu), jak i porozumienia rozdzielone, zawierają zapisy dotyczące konieczności zapłaty za różne składniki. Szczegółowo omawiamy je w artykule „Z czego składa się rachunek za prąd? Analiza. Dowiedz się, za co płacisz!”. W tym miejscu skupimy się na opłacie dystrybucyjnej. Co to jest? Najprościej można zdefiniować ją jako wydatki ponoszone przez odbiorców na rzecz utrzymania infrastruktury elektrycznej i gazociągowej w odpowiednim stanie technicznym. Zatem środki pochodzące z opłat za dystrybucję energii przeznaczane są na finansowanie usuwania usterek, wymiany linii, modernizacji stacji transformatorowych, świadczenia nadzoru i kontroli oraz wielu innych. W Polsce funkcjonują dwa typy opłaty dystrybucyjnej: stała i zmienna.

Jakie są opłaty dystrybucyjne?

Co do zasady wysokość opłaty dystrybucyjnej zależy od obowiązującej taryfy energii elektrycznej. Składa się na nią:

  • opłata dystrybucyjna stała,
  • opłata dystrybucyjna zmienna.

Opłata dystrybucyjna stała

Stała opłata dystrybucyjna za prąd to koszt składający się z trzech części:

  • Stałej opłaty przesyłowej – jest wyrażona w złotówkach na miesiąc. Odbiorcy płacą ją niezależnie od ilości zużytej energii. Klienci biznesowi płacą za każdy kW mocy umownej.
  • Opłaty przejściowej – mechanizm wyliczenia jest analogiczny jak w przypadku stałej opłaty przesyłowej. Stawkę opłaty przejściowej ustala każdego roku Urząd Regulacji Energetyki. Ideą pobierania tej kwoty jest finansowanie ubytków u wytwórców energii elektrycznej spowodowanych zlikwidowaniem w 2007 roku kontraktów długoterminowych (KDT).
  • Opłaty abonamentowej – to nic innego jak wydatek związany z odczytaniem stanu licznika oraz niektórymi czynnościami administracyjnymi.

Na rachunkach za gaz dla firm widnieje tylko stała opłata przesyłowa oraz abonament.

Opłata dystrybucyjna zmienna

Z kolei zmienna opłata za dystrybucję energii składa się z dwóch oddzielnych składników:

  • Zmiennej opłaty przesyłowej – to ona pokrywa koszt wykorzystania sieci elektroenergetycznej. Jej wysokość uzależniona jest od ilości energii pobranej z sieci.
  • Opłaty jakościowej – z niej pokrywa się koszty rozwoju sieci elektroenergetycznej. Wartość bazową wyznaczają Polskie Sieci Elektroenergetyczne. Po przemnożeniu przez ilość zużytej energii elektrycznej otrzymujemy ostateczną wartość ujętą na rachunku.

Podmioty opłacające dostawy gazu na swoim rozliczeniu znajdą tylko jedną pozycję – opłatę dystrybucyjną zmienną.

Ile wynosi opłata dystrybucyjna za prąd i gaz

Ile wynosi opłata dystrybucyjna stała i zmienna? Wszystko zależy od operatora, taryfy oraz zużycia. W poniższej tabeli zawarto porównanie cen poszczególnych składników opłaty za dystrybucję energii proponowanych przez Energię i ENEĘ w 2023 roku w dwóch taryfach: C11 i C21. Na tej podstawie można wysnuć wniosek, że rozbieżności między poszczególnymi pozycjami bywają znaczące, co nie tylko w istotny sposób wpływa na sumaryczną opłatę dystrybucyjną za prąd, ale także może mieć decydujące znaczenie dla kształtu ostatecznego rachunku za energię. W celu optymalizacji budżetu firmy niezbędne jest dokładne zapoznanie się z własnym profilem zużycia oraz dostosowaniem do niego oferty.

Wyszczególnienie Stawka opłaty przejściowej (zł/m-c) Składnik stały składki sieciowej (zł/m-c) Opłata abonamentowa (zł/m-c) Składnik zmienny składki sieciowej (zł/kWh) Stawka jakościowa (zł/kWh)
ENEA C11 0,08 6,88 3,84 0,2427 0,0242
Energa C11 0,08 7,48 5,80 0,3882 0,0242
ENEA C21 0,08 23,06 10 0,1619 0,0242
Energa C21 0,08 32,48 7,25 0,2775 0,0242

Od czego zależy opłata dystrybucyjna za gaz? Tu spotykamy się z analogiczną sytuacją. Wpływ na wysokość opłaty dystrybucyjnej ma lokalizacja punktu odbioru, wybrana taryfa oraz miesięczne zapotrzebowanie.