Cena energii to temat, który wraca jak bumerang. Nie ma się co dziwić, bo w czasach dynamicznych zmian gospodarczych, geopolitycznych i klimatycznych, wahania rynkowe potrafią być bardzo silne. Wzrost cen prądu dotyka nie tylko gospodarstwa domowe, ale przede wszystkim przedsiębiorców, którzy coraz częściej zadają sobie pytania: dlaczego są podwyżki cen prądu? Od czego zależy wysokość faktury za energię elektryczną? O ile wzrosną ceny prądu w najbliższych miesiącach? W artykule udzielamy konkretnych odpowiedzi.
Struktura ceny prądu – co właściwie płacimy?
Cena energii elektrycznej składa się z trzech głównych elementów. Pierwszym i największym jest koszt samej energii, czyli cena zakupu prądu od producentów. Stanowi on zazwyczaj od 50 do 60% całkowitego rachunku. Ten element jest zmienny i silnie uzależniony od sytuacji na rynkach surowców. To właśnie tutaj obserwuje się największe wahania i wpływ globalnych trendów.
Drugim składnikiem są koszty dystrybucji i przesyłu, czyli opłaty związane z transportem energii do odbiorcy końcowego. Obejmują one utrzymanie, modernizację i rozbudowę sieci energetycznej. Ten element stanowi około 20 do 30% rachunku i jest regulowany. Inaczej mówiąc, jego wartość zmienia się raczej stopniowo i przewidywalnie.
Ostatnią część stanowią podatki i opłaty dodatkowe, które zazwyczaj wynoszą od 10 do 20% ceny. Wśród nich znajdują się m.in. VAT, opłata OZE, opłata mocowa oraz opłata kogeneracyjna. Są to narzędzia polityki energetycznej państwa i mają na celu wspieranie transformacji energetycznej i zapewnienie bezpieczeństwa kraju.
Od czego zależy cena energii elektrycznej w Polsce?
W ostatnich latach rachunki za energię elektryczną znacząco wzrosły. Niewiele wskazuje na to, by ten trend miał się szybko odwrócić. Choć część społeczeństwa odbiera te zmiany jako niezrozumiałe czy wręcz sztucznie kreowane, w rzeczywistości stoi za nimi szereg konkretnych i powiązanych ze sobą przyczyn.
Od czego zależy cena prądu – wzrost kosztów emisji CO₂
Jednym z czynników wpływających na koszt energii w Polsce jest system handlu uprawnieniami do emisji CO₂, działający w ramach unijnego mechanizmu EU ETS. Ponieważ polska energetyka nadal w dużej mierze oparta jest na węglu, emisja dwutlenku węgla z krajowych elektrowni pozostaje wysoka. Za każdą tonę wyemitowanego CO₂ elektrownie muszą kupić odpowiednie pozwolenie, którego cena w ostatnich latach gwałtownie wzrosła – z poziomu 20–30 euro do nawet ponad 90 euro za tonę.
Ten wzrost kosztów nie jest pokrywany z zysków firm energetycznych. Przeciwnie, jest on wprost przenoszony na końcowych odbiorców, czyli przedsiębiorstwa. W praktyce oznacza to, że im droższe stają się uprawnienia do emisji, tym wyższe są nasze rachunki za prąd.
Od czego zależy cena prądu – drożejące paliwa: węgiel, gaz, ropa
Kolejnym czynnikiem podbijającym ceny prądu jest wzrost cen surowców energetycznych. W Polsce węgiel nadal odpowiada za około 57% produkcji energii, dlatego jego cena ma bezpośrednie przełożenie na koszty ponoszone przez odbiorców.
Sytuację dodatkowo komplikuje niestabilność rynku gazu, który jeszcze niedawno był promowany jako „czystsza” alternatywa dla węgla. Kryzysy polityczne i napięcia międzynarodowe (np. wojna w Ukrainie) wpłynęły jednak na ograniczenie dostaw i wzrost cen. Nie bez znaczenia dla budżetów firm są także notowania ropy, choć tu oddziaływanie jest pośrednie i trudne do zmierzenia.
Od czego zależy cena prądu – kosztowna transformacja energetyczna
Przekształcenie polskiego systemu energetycznego w kierunku neutralności klimatycznej to proces nieunikniony i bardzo kosztowny. Aby przejść na odnawialne źródła energii, potrzebne są ogromne inwestycje w infrastrukturę: budowę i modernizację sieci przesyłowych, rozwój magazynów energii, remonty starych bloków energetycznych i budowę nowych instalacji.
Finansowanie tej transformacji odbywa się m.in. poprzez dodatkowe opłaty doliczane do rachunków za prąd. Jedną z nich jest tzw. opłata mocowa, która w 2025 roku ponownie wzrosła.
Od czego zależy cena prądu – wysoki popyt i niestabilna produkcja OZE
Rosnące zapotrzebowanie na energię również nie pozostaje bez echa dla sytuacji rynkowej. Problem pogłębia fakt, że odnawialne źródła energii nie zawsze są w stanie dostarczyć potrzebnej ilości energii w odpowiednim czasie.
Przykładowo, słabe wiatry w Niemczech czy susze ograniczające produkcję wodną w Norwegii powodują, że europejski system energetyczny musi wspierać się droższymi źródłami, takimi jak gaz czy węgiel. Tego typu sytuacje wpływają również na podwyżkę cen prądu w Polsce, ponieważ rynek energii w Europie jest systemem naczyń połączonych.
O ile wzrosną ceny prądu?
Niestety, wszystko wskazuje na to, że dalszy wzrost cen prądu jest bardzo prawdopodobny. Choć chwilowe spadki mogą się zdarzać, długofalowy trend jest raczej wzrostowy. Wynika to z kilku kluczowych czynników.
- Po pierwsze, nie należy spodziewać się powrotu do niższych kosztów emisji CO₂.
- Po drugie, ceny surowców energetycznych nadal pozostają niestabilne i podatne na globalne kryzysy polityczne oraz klimatyczne.
- Po trzecie, wygasły już rządowe programy osłonowe, które przez ostatnie lata ograniczały realne odczuwanie podwyżek przez odbiorców.
Wszystko to sprawia, że rachunki za prąd zamiast się stabilizować, mogą w najbliższych latach nadal rosnąć. Dlatego zamiast biernie czekać na kolejne podwyżki, warto już teraz podjąć kroki mające na celu zabezpieczenie się przed nieuniknionym.
Jak chronić firmę przed wzrostem cen prądu? Rozwiązania od Eco dla Biznesu
Zarządzanie energią to dziś nie luksus, ale konieczność. Wiedza o tym, od czego zależy cena energii elektrycznej, to pierwszy krok. Drugim są konkretne działania.
Eco dla Biznesu oferuje rozwiązania, które pomagają firmom zabezpieczyć się przed niekorzystnymi zmianami cen. Tarcza energetyczna dla firm to zestaw narzędzi i modeli zakupu energii, który dopasujemy do specyfiki Twojej działalności. W jego ramach znajdziesz między innymi takie opcje:
- FIX – stała cena przez cały okres umowy, czyli idealne lekarstwo na podwyżki cen prądu.
- SPOT – rozliczenie po cenach giełdowych w czasie rzeczywistym.
- Transze – zakup energii w kilku partiach, co pozwala zoptymalizować koszt.
- Model mieszany – elastyczne połączenie FIX i SPOT (np. 70/30).
A to nie wszystko. Jeśli czujesz, że Twoja obecna umowa nie odpowiada realiom rynku – to dobry moment na zmianę. Współpracując z nami, zyskujesz realną szansę na tańszy prąd dla przedsiębiorstw. Skontaktuj się z doradcami Eco dla Biznesu już dziś i sprawdź, jak możesz zabezpieczyć swój budżet firmowy przed kolejnymi podwyżkami cen energii.