O tym, że ceny prądu i gazu stale rosną, przekonał już się prawie każdy obywatel. Wzrosty objęły zarówno sektor mieszkalny, jak i samorządy oraz biznes. Aby odpowiedzieć na pytanie o to, jak długo potrwa ten trend, warto zastanowić się, dlaczego prąd drożeje i co faktycznie wpływa na wzrost rachunków za energię? Sprawdziliśmy to!
Od kiedy drożeje prąd?
Historia to najlepszy nauczyciel. Patrząc na rynek energetyczny w perspektywie ostatnich kilku lat, łatwo dostrzeżemy i zrozumiemy, z czego wynikają podwyżki cen prądu.
Choć stawki sprzedawców energii rosły stopniowo, szczególnie dynamiczny wzrost nastąpił od 2021 roku. Wtedy to ceny hurtowe na Towarowej Giełdzie Energii zaczęły niespodziewanie szybować, co było wynikiem kilku kluczowych czynników. Wpływ na podwyżki miały zarówno zdarzenia globalne, jak i krajowe – w tym wzrost kosztów emisji CO2, zmniejszona dostępność surowców energetycznych oraz zmiany w strukturze produkcji energii w Polsce i Europie.
Jeszcze w 2020 roku przeciętna cena megawatogodziny energii elektrycznej wynosiła około 250 złotych. Jednak w 2022 roku wartości odnotowane na giełdzie często przekraczały 1000 zł/MWh, a w skrajnych przypadkach sięgały nawet 2000 zł/MWh. W konsekwencji przełożyło się to na wyższe rachunki dla odbiorców indywidualnych i przede wszystkim przedsiębiorstw. Nie da się bowiem ukryć, że o ile gospodarstwa domowe mogą liczyć na regulacje i tarcze ochronne, klienci biznesowi zostali obecnie pozostawieni samym sobie.
Dlaczego są takie wysokie ceny prądu?
Dlaczego drożeje prąd w Polsce? Jest to wynikiem działania szeregu czynników, z których najważniejsze to:
- Wzrost kosztów emisji CO2 – polska energetyka wciąż w dużej mierze opiera się na węglu. Oznacza to konieczność zakupu uprawnień do emisji dwutlenku węgla (EU ETS). Ceny tych uprawnień w ostatnich latach znacząco wzrosły – z poziomu około 20 euro za tonę CO2 w 2019 roku do około 65 euro w 2024 roku. Prognozy na 2025 rok mówią o kwocie 94,3 euro za tonę. To powoduje, że produkcja energii w elektrowniach węglowych jest coraz droższa.
- Niestabilność na rynku surowców energetycznych – chociaż Polska opiera swoją energetykę głównie na węglu, ważną rolę w kształtowaniu cen odgrywa również gaz ziemny. Kryzys gazowy w Europie, związany z wojną na Ukrainie oraz ograniczeniem dostaw z Rosji, spowodował gwałtowny wzrost cen tego surowca. Problemy z wysokim poziomem i wahaniami trwają do dzisiaj. Ich przyczynami są niskie zapasy w magazynach i obawy o przyszłe dostawy.
- Transformacja energetyczna i koszty inwestycji – czy prąd będzie drożał w kolejnych latach? Tak, ponieważ Polska stopniowo odchodzi od węgla na rzecz odnawialnych źródeł energii. Choć w dłuższej perspektywie może to prowadzić do długo wyczekiwanych obniżek, to obecnie wymaga dużych nakładów inwestycyjnych, m.in. na rozwój sieci przesyłowych i magazynów energii. Dodatkowo, niestabilność produkcji OZE (uzależnienie od pogody) powoduje konieczność utrzymywania rezerw mocy w tradycyjnych elektrowniach. To generuje dodatkowe koszty, które przerzucane są na polskie firmy.
- Inflacja i wzrost kosztów operacyjnych – wzrost cen paliw, kosztów transportu, wynagrodzeń oraz usług serwisowych wpływa na całą gospodarkę, w tym na sektor energetyczny. Wyższe koszty operacyjne ponoszone przez elektrownie i sieci przesyłowe ostatecznie przekładają się na to, że prąd drożeje.
- Brak rezerw energii i konieczność importu – Polska wciąż nie posiada wystarczającej ilości elektrowni o wysokiej sprawności. Jakby tego było mało, modernizacja istniejących bloków węglowych i rozwój OZE postępują powoli. W efekcie w okresach wysokiego zapotrzebowania na energię kraj musi importować prąd, głównie z Niemiec, Szwecji i Czech. Koszty takiej energii często są wyższe niż krajowej produkcji. To również ma wpływ na to, czemu drożeje prąd.
Dlaczego w Polsce prąd jest taki drogi? Czy możemy spodziewać się zmiany w tym zakresie?
Gdy już wiemy, dlaczego wzrosły ceny prądu, warto bliżej przyjrzeć się przyszłości. To ona determinuje dalsze postępowanie firm, które chcą pozostać konkurencyjne na rynku.
Eksperci przewidują, że w kolejnych latach ceny energii mogą nadal utrzymywać się na wysokim poziomie. Mimo że obserwujemy okresowe spadki na rynkach hurtowych, to nie ma co spodziewać się powrotu do poziomów sprzed 2021 roku.
Czemu prąd drożeje, mimo licznych inwestycji państwowych i prywatnych? Wpływ na przyszłe notowania będą miały m.in.:
- Tempo transformacji energetycznej – im szybciej Polska wdroży nowe źródła odnawialne i systemy magazynowania energii, tym większa szansa na stabilizację cen.
- Polityka Unii Europejskiej – regulacje dotyczące emisji CO2 i wsparcie dla odnawialnych źródeł energii mogą wpływać na kształtowanie rynku energii.
- Globalna sytuacja gospodarcza – jeśli ceny gazu i innych surowców energetycznych ustabilizują się na niższych poziomach, może to pomóc w zahamowaniu wzrostu cen prądu.
- Efektywność energetyczna – rozwój technologii zmniejszających zużycie energii, takich jak inteligentne systemy zarządzania zużyciem, energooszczędne budynki i sprzęt, może pomóc zmniejszyć zapotrzebowanie na drogi prąd.
Obecnie najlepsze co mogą zrobić polskie spółki to zoptymalizować swoje umowy. W momencie, gdy drożeje prąd dla firm, warto postawić na rozwiązania dopasowane do swoich potrzeb. Gwarancja stałej ceny, 100% zielonej energii, a może oferta SPOT? Skontaktuj się z Eco dla Biznesu i sprawdź, ile możesz oszczędzić!