Na rachunkach za dystrybucję energii elektrycznej u coraz większej liczby odbiorców pojawia się pozycja „rozliczenie energii biernej” i związane z nią opłaty. Od 1 stycznia 2024 roku ich wysokość wzrośnie znacząco. Skąd się biorą? Kogo obejmują? Czy jest jakiś sposób na uniknięcie opłaty za ponadumowny pobór energii?
Co to jest energia bierna?
Energia bierna nie jest związana z konwersją na pracę użyteczną. Jej występowanie jest niezbędne, aby dane urządzenie elektryczne mogło w ogóle działać. Obejmuje ona składnik mocy, który wpływa na przechodzenie energii między źródłem a obciążeniem. Przykładowym sprzętem, który generuje energię bierną jest klimatyzator. Żeby poruszyć śmigłem wentylatora, zużywana jest energia czynna. Jednak aby ten proces wystąpił w rzeczywistości, niezbędne jest wytworzenie pola elektromagnetycznego, które pozwala napędzić to śmigło. To właśnie rola energii biernej, która jest przesyłana pomiędzy urządzeniem a siecią.
W praktyce dzielimy ją na moc bierną pojemnościową i indukcyjną. Pierwsza jest związana z zasilaczami komputerowymi, oświetleniem LED lub długimi odcinkami kabli znajdującymi się pod napięciem. Jej strumień jest oddawany do sieci. Druga z kolei dotyczy takich urządzeń jak: silniki elektryczne, urządzenia chłodnicze czy klimatyzatory. Jej pobór jest elementem koniecznym do wytworzenia pola magnetycznego.
Skąd się bierze opłata za ponadnormatywny pobór energii biernej?
W związku z tym, że przepływ mocy biernej obciąża sieci dystrybucyjne, operatorzy w specyficznych okolicznościach naliczają za ten strumień dodatkowe opłaty. Dzieje się tak wtedy, gdy dochodzi do tak zwanego ponadumownego poboru energii elektrycznej. Zgodnie z odpowiednim rozporządzeniem odbiorcy muszą zapłacić za całość wprowadzanej energii biernej pojemnościowej. W przypadku poboru energii biernej indukcyjnej opłaty są naliczane jedynie, gdy współczynnik określający relację do energii czynnej jest większy niż 0,4.
Przygotowanie do zmian w opłatach energetycznych
Wielu przedsiębiorców jest zaskoczonych, że na ich rachunkach pojawiła się opłata za ponadumowny pobór energii. W związku z konstrukcją tego instrumentu, którą szczegółowo opisaliśmy powyżej, mogło się zdarzyć, że w przeszłości nie były przekraczane dopuszczalne limity. Zakup dodatkowych urządzeń elektrycznych lub montaż instalacji fotowoltaicznej mogły jednak znacząco zmienić tę sytuację. Z opłatami za energię bierną powinni liczyć się wszyscy odbiorcy, którzy są zasilani z sieci średniego, wysokiego i najwyższego napięcia, a także odbiorcy zasilani z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV.
Dodatkowe obciążenie może być bardzo kosztowne, szczególnie, że od 1 stycznia 2024 roku wysokość opłat wzrosła aż o 88%. Wiąże się to ze zmianą średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym za rok 2022. To wszystko sprawia, że prąd dla firm jest obecnie znowu droższy i trzeba szukać skutecznych metod na redukcję tego typu zobowiązań.
Jak uniknąć opłat za pobór energii biernej?
Czy da się uniknąć dodatkowych obciążeń z tytułu opłat za ponadumowny pobór energii biernej? Oczywiście. Istnieją co najmniej dwie ścieżki prowadzące do tego celu:
- usunięcie z firmy urządzeń, które wymagają użycia mocy biernej,
- kompensacja mocy biernej.
Należy założyć, że pierwsza z propozycji będzie realizowana stosunkowo rzadko. Dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy dysponujemy starymi urządzeniami, których efektywność jest niewielka i da się je zastąpić w inny sposób (np. poprzez outsourcing). Taka operacja może być efektywna ekonomicznie na krótką metę, jednak w dłuższej perspektywie lepiej postawić na kompensację mocy biernej, czyli proces optymalizacji mocy w systemach elektrycznych. Polega na dodawaniu do systemu elementów elektrycznych, które generują moc bierną przeciwną do tej, która występuje naturalnie.
Urządzenia takie jak: baterie kondensatorów lub dławiki kompensacyjne są projektowane tak, aby zredukować nadmiar mocy biernej do akceptowalnych poziomów. Więcej na temat tego zjawiska mogą Państwo przeczytać w artykule „Kompensacja mocy biernej. Czy to rozwiązanie na wysokie rachunki za prąd w firmach?”.
Jak inaczej zmniejszyć rachunki za prąd?
Niepewność sytuacji międzynarodowej, dostępność do surowców, wymagania transformacji energetycznej – wszystko to wpływa na zmiany w opłatach za prąd. Bardzo ważne jest w tym kontekście zabezpieczenie sobie dostaw na korzystnych warunkach. Może w tym pomóc usługa doradztwa energetycznego dla biznesu. W jej ramach klienci biznesowi mogą wybrać plan zakupowy, oparty na:
- cenach rynkowych,
- cenach stałych gwarantowanych,
- zielonej energii.
Każdy z nich ma swoje niewątpliwe atuty, które przekładają się na korzyści dla firmy. Nie zwlekaj i już dzisiaj sprawdź ofertę Eco dla Biznesu.
Źródła:
Rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną.