Wzrost znaczenia zielonej energii nie jest już elementem fikcji, ale rzeczywistością. W pierwszej połowie 2024 roku Unia Europejska osiągnęła kolejny kamień milowy w obszarze energetyki. Po raz pierwszy w historii farmy wiatrowe, słoneczne i inne OZE wyprodukowały więcej energii niż elektrownie wykorzystujące paliwa kopalne. To niezwykłe osiągnięcie jest wynikiem długofalowych działań mających na celu transformację energetyczną i ograniczenie zależności od surowców emisyjnych.
Przełomowy moment dla europejskiej energetyki
Zgodnie z analizą przedstawioną przez think tank Ember, w pierwszym półroczu 2024 roku, energia wytwarzana z wiatru i słońca stanowiła aż 30% całkowitej produkcji energii elektrycznej w Unii Europejskiej. Dla porównania, elektrownie wykorzystujące paliwa kopalne, takie jak gaz i węgiel, odpowiadały za 27% produkcji, co stanowiło spadek o 17% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Ten historyczny wynik nie jest jedynie chwilowym sukcesem, lecz odzwierciedla trwały trend, który coraz bardziej zarysowuje się na horyzoncie europejskiej polityki energetycznej. Fakt, że zielona energia przewyższa energię z paliw kopalnych, jest o tyle warty odnotowania, że po okresie kryzysów wywołanych pandemią koronawirusa oraz deficytów gazów, wreszcie zauważalny jest wzrost popytu na prąd.
Sprawdź też: Jaki był udział węgla vs OZE w energetyce w 2023?.
Powody sukcesu OZE w UE
Więcej energii z OZE jest możliwe dzięki wystąpieniu kilku kluczowych czynników. Po pierwsze niewątpliwe znaczenie miały sprzyjające warunki pogodowe, które przyczyniły się do wzrostu wydajności farm wiatrowych i słonecznych. Po drugie należy odnotować strategiczne decyzje polityczne państw członkowskich, dążące do zmniejszenia zależności od surowców energetycznych z Rosji, w kontekście trwającej wojny na Ukrainie. Wreszcie po trzecie systematycznie poprawia się elastyczność sieci, dzięki czemu łatwiej można magazynować nadwyżki energii. W rezultacie, udział węgla w produkcji energii spadł o 24%, a gazu o 14%, co jest wyraźnym sygnałem, że Europa stopniowo odchodzi od paliw kopalnych. Aż w trzynastu krajach odnotowano sytuację, gdzie energia z OZE przewyższyła wolumen energii z paliw kopalnych. Są to: Szwecja, Finlandia, Dania, Litwa, Francja, Luksemburg, Austria, Portugalia, Hiszpania, Niemcy, Belgia, Węgry i Holandia.
Przykład Niemiec – lidera transformacji energetycznej
Niemcy, będące największą gospodarką w Unii Europejskiej, po raz pierwszy wyprodukowały więcej energii z OZE niż z paliw kopalnych. Jest to znaczący krok naprzód, który podkreśla, jak dynamicznie rozwija się sektor odnawialnych źródeł energii w tym kraju. Nasi zachodni sąsiedzi zdołali nie tylko zwiększyć produkcję energii z farm wiatrowych (do poziomu 73,4 TWh[1]) i fotowoltaiki (32,4 TWh), ale także znacznie ograniczyć wykorzystanie węgla (33,5 TWh) i gazu (25,8 TWh), co stanowi wzór do naśladowania dla innych państw członkowskich. Silnie rozwija się tam także gospodarka magazynowania energii oraz wodoru, co wróży kolejne sukcesy w przyszłości.
Polska na drodze transformacji
Chociaż Polska pozostaje wciąż silnie uzależniona od paliw kopalnych, zwłaszcza węgla, dane z pierwszej połowy 2024 roku wskazują na wyraźne postępy w rozwoju OZE. Udział energii słonecznej wzrósł o 37% w porównaniu z rokiem ubiegłym, co pokazuje, że Polska zaczyna odgrywać coraz większą rolę w europejskim wyścigu o czystą energię. W maju farmy wiatrowe i słoneczne dostarczyły już jedną trzecią całkowitej energii wyprodukowanej w Polsce, a udział węgla osiągnął najniższy poziom w historii, wynoszący 57%. Pozytywne dane potwierdzają także statystyki Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Pokazują one, że w badanym okresie generacja z elektrowni PV wzrosła o ponad 2200 GWh, zaś z farm wiatrowych o ponad 2400 GWh[2].
Wyzwania i przyszłość
Mimo pozytywnych trendów, Polska musi kontynuować intensywną transformację energetyczną, aby dorównać innym państwom członkowskim. Niezbędne są dalsze inwestycje w rozwój infrastruktury, w tym sieci energetycznych oraz systemów magazynowania energii. Dodatkowo, konieczne jest uproszczenie procedur administracyjnych, co umożliwi szybszą budowę nowych instalacji OZE, zwłaszcza w kontekście farm wiatrowych.
Transformacja energetyczna powinna angażować wszystkie strony – nie tylko spółki Skarbu Państwa i jednostki samorządu terytorialnego, ale także firmy. Wzrost znaczenia zielonej energii widać już teraz w decyzjach konsumentów. Chętniej nabywają oni dobra od spółek działających w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Ten trend będzie postępował w kolejnych latach, a źródło czystej energii będzie jedną z kluczowych przewag konkurencyjnych. Posiadanie własnej instalacji PV lub kontraktu na dostawy prądu z gwarancją pochodzenia OZE, to także pewność stabilnych i niskich cen zakupu. Jeśli i Tobie zależy na uzyskaniu tych korzyści, sprawdź ofertę doradztwa energetycznego Eco dla Biznesu.
Źródła:
- Dane Fraunhofer ISE/Energy-Charts.
- energetyka24.com/elektroenergetyka/wiadomosci/ile-wegla-w-miksie-ile-oze-wprowadzily-do-sieci-nowe-polroczne-dane-dla-polski
- businessinsider.com.pl/gospodarka/zielona-energia-przycmila-paliwa- kopalne-pierwsza-taka-sytuacja-w-historii-ue/5emqcgv