Transformacja energetyczna kraju jeszcze nigdy nie była tak pilna. Ostatnie lata cechują się wyjątkowym natężeniem zjawisk nadzwyczajnych. Najpierw pandemia koronawirusa, a później zbrojny atak Rosji na Ukrainę, wywołały zawirowania w gospodarce europejskiej i polskiej. Z ich skutkami musimy borykać się do dziś. Rosnące ceny energii elektrycznej, ciepła i chłodu to trend długoterminowy, który stopniowo może stabilizować rozsądnie prowadzona polityka energetyczna. W tym artykule przedstawimy definicję transformacji energetycznej, zastanowimy się, w jakim punkcie procesu znajduje się obecnie Polska oraz odniesiemy się do idei ustanowienia Funduszu Transformacji Energetyki.
Transformacja energetyczna – co to jest?
Transformacja energetyczna to zjawisko przejścia z gospodarki wysokoemisyjnej na zrównoważoną. Celem tego procesu jest całkowita eliminacja węgla i innych paliw kopalnych w miksie energetycznym kraju. Za kluczowe procesy transformacji energetycznej UE należy uznać:
- Rozwój odnawialnych źródeł energii.
- Zwiększenie poziomu oszczędności energii.
- Podnoszenie efektywności energetycznej obiektów.
Polska nie jest jedynym krajem, który znajduje się obecnie w trakcie zmian gospodarki energetycznej. Niemcy do końca 2022 roku zadeklarowały wycofanie się z energetyki jądrowej, prezydent Francji zapowiedział nowe zamówienia na reaktory, kraje Bałkańskie są dopiero na początku wspierania energetyki odnawialnej. Transformacja energetyczna w Europie stała się kluczowym elementem nowego porządku i szansą na nową jakość życia kolejnych pokoleń.
Transformacja energetyczna w Polsce – jakie działania zaplanowano?
Transformacja energetyczna kraju to proces wymagający przeprowadzenia wielu reform i podjęcia szeregu działań. Problem z odpowiednim zaplanowaniem poszczególnych komponentów nowej rzeczywistości energetycznej wynika z jednej strony z ciągłego postępu technologicznego, z drugiej także dużej niepewności i dynamiki gospodarki globalnej. Zgodnie z założeniami Polityki Energetycznej Polski do 2040 roku wśród wspieranych kierunków rozwoju znajdują się między innymi:
- Rozbudowa infrastruktury wytwórczej i sieciowej energii elektrycznej.
- Rozwój rynków energii.
- Wdrożenie energetyki jądrowej.
- Rozwój odnawialnych źródeł energii.
- Poprawa efektywności energetycznej gospodarki.
Część z tych postulatów jest już realizowanych od lat (np. poprawa izolacyjności cieplnej przegród budowlanych, wdrożenie źródeł kogeneracyjnych, wymiana liczników na inteligentne, utworzenie Towarowej Giełdy Energii), inne przeżywają swój boom właśnie teraz, na pozostałe będzie trzeba jeszcze poczekać (energetyka jądrowa).
Transformacja energetyczna w Polsce – stan na koniec 2021 roku
Wśród głównych czynników kształtujących przyszłość transformacji energetycznej Polski należy wymienić:
- Wysoki i rosnący udział węgla w produkcji energii elektrycznej – 72% w 2021 roku.
- Rekordowe zużycie prądu – 180,3 TWh w 2021% (roczna dynamika wzrostu to ponad 5%).
- Rosnące ceny gazu ziemnego – przerzucanie się z użycia błękitnego paliwa na węgiel.
- Niskie ceny hurtowe energii elektrycznej.
W efekcie Polska jest krajem silnie uzależnionym od zmian na rynku surowców. Drożejący węgiel i deficyty gazu ziemnego skorelowane z wojną na Ukrainie, mocno wstrząsnęły gospodarką. Wysoka inflacja w połączeniu ze stopami procentowymi postawiła wiele przedsiębiorstw przed trudnymi wyborami.
Transformacja energetyczna UE – jaki wybór mają przedsiębiorcy?
Transformacja energetyczna Polski to nieunikniony proces. Konsekwencje dostosowania cen energii elektrycznej do standardów europejskich ponoszą obecnie wszyscy: od mieszkańców, przez jednostki samorządu terytorialnego, aż na przedsiębiorcach kończąc. To właśnie ta ostatnia grupa ma najtrudniej, bo ceny na rynku są kształtowane swobodnie przez popyt i podaż, a jednocześnie nie można liczyć na wsparcie ze strony rządu. Na przełomie jednego tylko roku faktury za prąd dla wielu firm wzrosły o kilkaset procent. To skutkuje koniecznością podnoszenia cen dóbr finalnych i stopniową utratą pozycji konkurencyjnej. Jak sobie poradzić w tej sytuacji? W perspektywie krótkoterminowej możliwe są dwie drogi optymalizacji kosztów:
- Bezinwestycyjna – zmiana warunków umowy na dostawy zielonej energii dla firm.
- Inwestycyjna – montaż OZE. Więcej o korzyściach z odnawialnych źródeł energii można przeczytać na naszym blogu.
Firma Eco dla Biznesu zajmuje się kompleksową pomocą dla firm dotkniętych wysokimi kosztami. Dzięki wypracowanym porozumieniom jest w stanie zaoferować umowy z gwarancją pochodzenia OZE, zapewnić stałą opłatę przez kilka lat, pomóc w załatwieniu wszelkich formalności. W celu umówienia spotkania zapraszamy do kontaktu.
Fundusz Transformacji Energetyki – na czym miałby polegać?
Ministerstwo Klimatu i Środowiska planuje utworzyć Fundusz Transformacji Energetyki, który w ciągu kilkunastu następnych lat miałby wspomóc polski rynek energetyczny. Gromadzone byłyby w nich środki pochodzące ze sprzedaży 40% puli uprawnień do emisji CO2. Wśród wspieranych przedsięwzięć byłyby te związane z:
- Modernizacją sieci przesyłowych i dystrybucyjnych.
- Budową wysokosprawnej kogeneracji i efektywnych systemów ciepłowniczych.
- Budową gazowych jednostek wytwórczych.
- Budową magazynów energii.
- Poprawą efektywności energetycznej.
- Wychwytem i składowaniem dwutlenku węgla.
- Budową jednostek OZE.
Fundusz wspierający transformację energetyczną w Polsce powstanie w 2023 roku i jeszcze nie wiadomo, czy oprócz przedsiębiorstw energetycznych wsparcie uzyskają także zakłady przemysłowe.
Bibliografia:
- Transformacja energetyczna w Polsce. Edycja 2022, Forum Energii
-
Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
